Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdział1.Kształtowanieukładówprzestrzennychiurbanistycznych…
obszaruPolskiodXIIIdoXXIwieku.Interpretacjageograficzno-historyczna(Krzysztofik,
2012).Pracataosadzarozwójmiastwujęciugenetyczno-funkcjonalnym,znawiąza-
niemdokoncepcjimiast-wrót,równieżodnośniedookresuindustrialnego.Autorwska-
załtakżeprzykładymiejscowościrozwijającychsięnaówczesnympograniczugórnoślą-
sko-małopolskim(Sosnowiec,Mysłowice,Szczakowa).Problematykęsiłkształtujących
układyprzestrzennemiast,równieżtychbędącychwzasięguoddziaływaniagranicy
państwowej,podjętowpublikacjiGenezaaglomeracjimiastnaobszarzePolski(Krzysz-
tofik,2014).Nazmianęrangimiejscowościorazpełnionychfunkcjimiast-wrót(Kato-
wiciMysłowic)wgórnośląskiejczęścikonurbacjikatowickiejzwróciłuwagęGwosdz
(2004).Autorprzedstawiłzmianywtymzakresiezewzględunarozwójstruktury
funkcjonalnejiwyposażeniainstytucjonalnego,równieżwepocekolejnictwa.Wskazał
przytym,iżkolejstanowiłajedenznajistotniejszychczynnikówwpływającychnazmia-
nęhierarchiimiejscowościregionu,wtymnaprzezwyciężenielokalizacjiperyferyjnej.
Zwróciłteżuwagę,żeumiejscowieniedworcakolejowegowznaczącysposóbwpływało
naukładprzestrzennymiejscowościorazrozwójstrukturyfunkcjonalnej.Problematy-
kęrozwojukolejnictwaorazosadznimzwiązanychwPrusachWschodnichpodjąłKos-
sert(2017).Wkrótkimzarysieprzedstawiłrozwójmiejscowościgranicznych,tj.Iłowa,
ProstekczyEjtkun,wzwiązkuzbudowągranicznejinfrastrukturykolejowejipośred-
nictwawmiędzynarodowymtransporcietowaróworazruchuemigracyjnym.Wiele
wątkówdotyczącychurbanizacjiguberniłomżyńskiejiobwodubiałostockiegowla-
tach1866-1914przedstawiłDobroński(1979).Wprzywoływanymopracowaniuana-
lizązostałyobjęteŁapyiGrajewo-podwzględemzarównoprzekształceńspołeczno-
-ekonomicznychwewnątrzmiejskich,jakizmianyrangimiejscowościnatleregionu.
IstotnyzakresinformacjiokształtowaniusięsiecikolejowejPolski,atakże
funkcjonowaniustacjipograniczazamieszczonowkolejowychmonografiach.Należy
podkreślić,żenajczęściejpoświęconesąonerozwojowiliniikolejowych,atematyka
dotyczącaosadnictwaluburbanistykizregułyjestwnichtylkowzmiankowana.
WDziejachkatowickiegookręgukolejowegozawartesąniektórewzmiankidotyczące
GranicyczyMysłowic(Soida,1997).Aspektyurbanistyczneigospodarczeprzygra-
nicznejSzczakowejzawierająwydania:170latKoleiKrakowsko-GórnośląskiejwSzcza-
kowej(Rams,2017)orazKolejwJaworznie.Słowemifotografią(Górniak,Staszkiewicz,
Głowacz,Brandys,2019).Podobnąproblematykępodjętorównieżwartykulezawar-
tymwZeszytachHistorycznychMiastaJaworzna(Gutowski,2006).Publikacjedotyczące
rozwojusiecikolejowejstanowiąjedyneźródłowiedzyozabudowieHerbów(zarówno
Pruskich,jakiRuskich)wokresieprzedIwojnąświatową.Pozaodniesieniamistricte
dotransportuzawierająonetakżeinformacjeoobiektachiinstytucjachdawnychHer-
bów,któredodatkowomożnaodczytaćzzamieszczonejwtychpozycjachikonografii
(Bossowski,2003;Bossowski,Urbański,2002).
Wybraneinformacjedotyczącezabudowymiejscowościpogranicznychzawierają
równieżpublikacjepodejmującetematróżnychaspektówwpływukoleinaurbanizację.
MożeonaodgrywaćspołecznąrolęwkształtowaniuStarosielc(Czarnecki,2005)bądź
bezpośredniopoprzezinfrastrukturęprzejawiaćsięwprzestrzenimiejscowości,jak
parowozowniaIłowo(Rutkowski,2005)czyteżwęzełkolejowywKatowicach(Nadol-
ski,Soida,Keller,Wieczorek,Terczyński,2018).Monografiakatowickiegowęzłaukazu-
