Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Układyprzestrzenno-urbanistycznemiejscowościkolejowo-granicznych…
31
jekształtowaniesięstacjiiinfrastrukturytechnicznej,alezarazemprzedstawiainfor-
macjeodnoszącesiędorozwojusamegomiasta.Istniejąrównieżprzeglądoweartykuły
poświęconegranicznymdworcomkolejowymnaobszarzePolskiirozwojowiosadnic-
twaznimizwiązanego(Kruk,2008,2016).Zawartownichtylkobardzokrótkiopis
rozwojuwybranychosadiwsi(Herby,Granica)orazmiast(AleksandrówKujawski,Gra-
jewo,Mława,NoweSkalmierzyce)jakodziedzictwa.Interesującymźródłeminformacji
orozwojugranicznejstacjikolejowejToruńGłównyjestksiążkapoświęconajejryso-
wihistorycznemudotyczącemulat1861-1995(Adamczak,Balewski,Stochmal,1996).
Odrębnąkategorięmożnawydzielićdlapublikacjikolejowychpoświęconychaspek-
tomurbanistyczno-architektonicznymitechnicznymosiedliprzystacyjnych,wtym
równieżtychniegdyśnadgranicznych.Tegotyputematykęporuszająpublikacjezwar-
te:Krajobrazzkoleją.DrogiżelazneWielkopolski(G.M.Balińska,Baliński,D.Balińska,
2011)orazKolejowebudownictwomieszkaniowenaŚląskuiwWielkopolsce(Balińska-
-Ciężki,2018).Zamieszczonownichrównieżopisybudownictwamieszkaniowego
sprzedIwojnyświatowej,m.in.wKaliszuiStarosielcach.Wdrugiejpublikacjido-
konanotypologiitegotypuosiedliorazpoświęconopodrozdziałgranicznymosadom
kolejowymzuwzględnieniemNowychSkalmierzyc,ZbąszynkaiŁap.Zkoleipraca
Stacjekolejowe.Świat,EuropaiKrólestwoPolskie1830-1915.Architekturaibudownic-
two-pozatematykąpoświęconąkolejowymdworcomiinfrastrukturze-przedsta-
wiatakżearchitektoniczno-budowlanerealizacjeosiedlidlakolejarzy,m.in.wGranicy
orazSosnowcu(Zieliński,2019).OspecyficerozwiązańurbanistycznychwSosnowcu,
aleprzedewszystkimwGranicyjakokolejowo-granicznymosiedlurobotniczymin-
formujepodrozdziałdotyczącydomówfamilijnychwksiążcept.150latDrogiŻelaznej
Warszawsko-Wiedeńskiej(Paszke,Jerczyński,Koziarski,1995).Istniejerównieższereg
artykułówpoświęconychgranicznymstacjomkolejowymiosadomrozwijającymsię
przynich-m.in.dlaSzczypiorna(Jerczyński,2016),NowychSkalmierzyc(Jerczyński,
1998;Żyrkowska,2013,2015)orazAleksandrowaKujawskiego(Przegiętka,2008).
Przekształceniaprzestrzenno-urbanistycznezostałyujętetakżepoprzezomówie-
niewybranegoaspekturozwojumiejscowościdoIwojnyświatowej.Wieloaspektowe
omówieniegenezyirozwojuprzestrzennegoSosnowcapodjęliSzajnowska-Wysocka
iKulesza(2007).BadanianadmorfogeneząKatowicprzeprowadziłaChmielewska
(2011,2016),anadarchitekturąXIXipoczątkówXXw.-Nowosad(1985).Problem
genezymiejscowościtypuwrotaorazichdalszegorozwojuprzestrzennegozostał
poruszonywlicznychpublikacjach.DotycząoneumiastowieniaSosnowcaitypolo-
giijegoukładu(Krzysztofik,2003a,2006),rozwojuprzestrzenno-urbanistycznego
miejscowościKątaTrzechCesarstw-Mysłowic,SzczakowejiGranicy(Krzysztofik,
Dragan,Gierczak,2014),atakżeMysłowiciKatowic(Reichling,1975).Badanianadur-
banistykąikształtowaniemsiękolejowo-granicznejosadySzczakowapodjęłaŚlusar-
czyk(2018).ZbliżonąproblematykęporuszajątakżeartykułyCieśli(2013)iMiernika
(2013),przedstawiająceformowaniesięosadyAleksandrów(Kujawski),orazKamiń-
skiegoiMaika(1964),dotyczącekształtowaniasięrozwojuprzestrzennegoKalisza.
NatomiastrozwójprzestrzennyToruniaomówiłGregorkiewicz(1983).Formowaniem
sięosadkolejowo-granicznychwPolscepółnocno-wschodniejwokresiedoIwojny
światowejzajęlisięSzumski(1997),poruszającytematykęŁap,orazGrzymkowski
