Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
ElżbietaTarkowska
mazmieniająwsposóbzasadniczyśrodowiskotemporalneczłowieka,
sposobydoświadczaniaczasuistosunekdoczasu.Badaczeopisująten
komplekszjawiskjakonchronocentryzm”współczesnejkultury(Elias
1992),wktórejczasodgrywarolędotądwcześniejnieznaną,społeczeń-
stwawspółczesneprzedstawiająjakopoddanenobsesjiczasu”(Young
iSchuller1988),ntyraniichwili”(Eriksen2003),nkulturzeprzyspiesze-
nia”(Bertman1998).Niezamierzonyminieprzewidzianymskutkiemno-
woczesnegostosunkudoczasu,charakteryzującegosięprzyspieszeniem,
koncentracjąnaprzyszłościiplanowaniem,stajesię,paradoksalnie,wy-
jątkowystatusnteraz”,czylichwili,teraźniejszości,pochłaniającejtakże
przeszłośćiprzyszłość.Tenkomplekszjawiskparadoksalnejjednoczes-
ności,nazwanychprzezHelgęNowotnywksiążceTime.TheModernand
PostmodermExperience(1994)nrozszerzonąteraźniejszością”(theexten-
dedpresent),przezHansaGumbrechtannowąteraźniejszością”(2002),
pojawiasięwwieluanalizachkulturywspółczesnejiwłaściwychjejstruk-
turczasowychpodtakimiokreśleniami,jaknkompresjaczasoprzestrzeni”
-czyliczasściśniętydoteraźniejszości(Harvey1989),nuwspółcześnianie
czasu”(contemporarisation)-czyliwłączanieprzeszłościiprzyszłości
dociąglerozrastającejsięteraźniejszości(Young1988),czypowstawanie
nglobalnejteraźniejszości”(Adam1995).ZygmuntaBaumanarefleksjena
tematformowaniasięnczasoprzestrzeniwiecznegoteraziwszechobec-
nego«tutaj»”(1998),StephenaBertmanakoncepcjedominacjinteraz”
inkulturyteraźniejszości”(thenowistculture)(Bertman1998),Agnes
Hellernkulturyabsolutnejteraźniejszości”(Heller1996)wzmacniają
tenpunktwidzenia.Niektórzyautorzypisząonkurczeniusięteraźniej-
szości”podwpływemwspółczesnegotempazmian,alewłączanieprzez
nichprzeszłości(czasupamięci)doczasuteraźniejszegodowodzistano-
wiskazbliżonegodopowyższych,wyrażonegowszakżewinnysposób
(Lübbe1991;Krajewski2003:208;Korzeniewski2005).
Kulturęzwiązanąznastawieniemnateraźniejszośćpostrzegasię
jakoefektoddziaływaniaróżnegorodzajuczynników,przedewszystkim
dwukompleksówzjawisk:popierwsze,rozwojutechniki,nowychtech-
nologiikomunikacyjnychiinformacyjnych,podrugie,rynku,konsump-
cjiikulturykonsumpcyjnej.
Nowetechnologieinoweurządzeniatechniczne,jaktopokazująnie-
zliczoneanalizy,prowadządoogromnegoprzyspieszeniatempażycia
idowytworzeniaspecyficznejkulturyprzyspieszenia,nhiperkultury”
wterminologiiStephenaBertmana(1998),opartejnazasadzie,byrobić
