Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
leczczęstonawetjestnagradzana.Nieodpowiedzialnośćsięwybaczaitoleruje.
Światjestcorazbardziejzłożonyicorazłatwiejwnimukrywaćnieodpowiedzialność,
aczasemnawetchełpićsiętakąpostawą,szczególniegdycośujdziepłazeminietrzeba
ponosićkonsekwencjibrakuodpowiedzialności.
Książkazapewnenieprzynosiostatecznychrozstrzygnięć,alewydajesię,żebar-
dziejniżkiedykolwiekjestterazpotrzebna.JakpisałRyszardKapuściński:nDzisiejsze-
goglobalnegoświataczłowiekniepotrafiobjąćświadomością,wyobraźnią,umysłem.
Iludzienajczęściejunikająpodejmowaniapróbyjegoogarnięcia.Towidaćdobrzepo
literaturze-ludzieuciekająwnisze,wprywatność,opowiadająhistorięrodziny,dzie-
ciństwa,miasta”(Kapuściński2014,s.25).Wysycenieświatemwydawałosięprzekra-
czaćmożliwościpercepcyjneczłowieka,aletakżeprzedstawicielenaukspołecznych
skłaniająsiękuanalizommniejszychwycinkówrzeczywistości,czegonajlepszym
przykłademjestzwrotkusocjologiicodziennościipojawieniesięntrzeciejsocjologii”
(Sztompka2008,s.21).PozwycięskichwyborachprezydentaDonaldaTrumpawSta-
nachZjednoczonychArlieRussellHochschildudałasięwteren,abyzrozumiećswoich
współobywateliipoznaćichsposóbmyślenia,takbardzobowiemniezrozumiaływy-
dawałsiędokonanyprzeznichwybór.Okazałosię,żejednązprzyczynbyłatęsknota
zarzeczywistością,którąsięrozumie.Zatym,colokalne,bliskieiswojskie.Nasuwasię
zatemstwierdzenie,żeczłowiektęsknizaświatem,którynietylkoogarnia,aleteżza
którywpełnimożeodpowiadać.Sytuacjekryzysowezawszeujawniająwieleukrytych
zjawisk.Pandemiazpewnościąbyłajednąznich.Wkontekścietegozdarzeniarozwa-
żanianatematodpowiedzialnościstałysięjeszczebardziejistotne,aksiążka-ważna
wotwierającejsiętrzeciejdekadzieXXIstulecia.
Żyjemywczasach,wktórychodpowiedzialnośćzdajesiębyćpojęciemnieostrym,
niecorozmytym.Kulturacywilizacjizachodniejwpołączeniuzsilnąekonomizacjąży-
ciacodziennegostworzyłydogodnewarunkidokalkulowania,kiedywartobyćodpo-
wiedzialnym,akiedyunikaćodpowiedzialności.Odpowiedzialnośćcorazczęściejstaje
sięprzedmiotemanalizyimyśleniawkategoriachtego,cosięopłacabądźnieopłaca
wokreślonychwarunkachspołecznych,kulturowych,politycznych,ekonomicznych,
zawodowychczyrodzinnych.
Wartośćodpowiedzialności,jakijejantywartość-nieodpowiedzialnośćsąprzy-
miotamijednostek,aletakżegrup,zbiorowościczyinstytucji.Mogąbyćstałymlub
zmiennymelementemwyposażeniatychstruktur.Mogąwykazywaćsięwiększym
lubmniejszymnatężeniem,charakteryzującpodmiotywysokąlubniskąodpowie-
dzialnością.Zazwyczajwysokipoziomodpowiedzialnościoznaczaniskipoziom
nieodpowiedzialności.Imwięcejwartościpozytywnej,tymmniejnegatywnej.Im
więcejodpowiedzialności,tymmniejnieodpowiedzialności.Kwestiatajestjednak
bardziejskomplikowana,wramachbowiemjednejstrukturyludzkiej,grupowejlub
instytucjonalnejmogąpojawiaćsięobszaryodpowiedzialnościwiększejlubmniej-
szej,koegzystującezobszaraminieodpowiedzialnościtakżewiększejlubmniejszej.
9
1.Wprowadzenie.Odpowiedzialnośćinieodpowiedzialnośćwkulturze
