Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.A.Majcherek,Kultura,osoba,tożsamość.Zzagadnieńfilozofiiisocjologiikultury,
Kraków2009,ISBN978–83–7271–577–7,©byWNUniwersytetuPedagogicznego2009
Tensamproblemwyłaniasięzresztąnapoziomiesamejkultu-
ryeuropejskiejjakokwestiazarównojejodrębności,jakwewnętrznej
spoistości.„ZjednejstronyprzywykliśmymówićoEuropie,awkażdym
razieojejznacznejczęści,jakoowspólnociekulturowejwyrosłejna
grunciecywilizacjiśródziemnomorskiejiwkręguwartościchrześcijań-
skich.Inaczejmówiąc,wpowszechnymrozumieniukorzeniekultury
europejskiejsąjednorodne.[…]Zdrugiejjednakstronydwatysiące
lathistoriiEuropy,historii,którąmodelowałyowewspólnewartości
idoświadczeniazkulturąGrecji,Rzymuichrześcijaństwa–ukazu-
jąniesłychaniezróżnicowaneobliczanaszegokontynentu.[…]Obie
możliweorientacjemająmniejwięcejrównąilośćprzesłanekimniej
więcejrównyciężarargumentacji”[Pilch2005,33–34].
ZkoleiwStanachZjednoczonychpojawiłysiępodkoniecXXwie-
kuujęciasugerująceistnieniewewnątrzamerykańskiegospołeczeń-
stwagłębokiegopęknięciakulturowego,odmiennegoodzwykłychtam
różnicetnicznych,odzwierciedlonedobitniewformule„jedennaród,
dwiekultury”,użytejprzezGertrudęHimmelfarb(wsformułowaniu
JamesaHunteramanifestującesięwręczw„wojniekulturowej”).
Owedwiekultury,różnicującespołeczeństwoamerykańskie,miały-
bywymiarświatopoglądowy,dającysięwyrazićwprzeciwstawieniu
„progresywistów”i„ortodoksów”,czyligrupliberalno-postępowych
ikonserwatywno-tadycjonalistycznych.Przytakimujęciumożnatezę
owspółwystępowaniuikonflikciedwóchtakich„kultur”ekstrapolować
nainnespołeczeństwa,wtympolskie[Burszta2007].Wrezultacie
rozciągałbysięonnapłaszczyznęstosunkówglobalnych,gdyżliberal-
no-postępoweśrodowiskawróżnychkrajachłączyłobyzesobąwięcej
niżzkonserwatywno-tradycjonalistycznymirodakami.Samajednak
tezaotakiejkulturowejróżnicy,azwłaszcza„wojnie”,budziliczneza-
strzeżeniaispotkałasięzwielomapolemikami(szczególniecodojej
istotniekulturowegocharakteru,conastuinteresuje).
ErnestCassirerstwierdził,żewsamąistotęzjawiskkulturowych
(formsymbolicznych)wpisanajestantynomia,dialektykajednoczenia
idzielenia,zespajaniairozłączania,harmonizowaniaiantagonizo-
wania.„Takwięcto,comiałonaceluzapewnienieharmoniikultury,
stajesięźródłemnajgłębszejniezgodyisporów”[Cassirer1977,252].
Wujęciuianaliziekulturynależyzatemowąantynomięidialektykę
uwzględnić,anieprzesądzaćnarzeczjednegozjejbiegunów.
14
