Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Gromkowska-Melosik,Z.Melosik(red.nauk.),Kulturapopularna:kontekstyteoretyczneispołeczno-kulturowe,
Kraków2010
ISBN:978-83-7587-579-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
16
Kulturapopularna:kontekstyteoretyczneispołeczno-kulturowe
jestwtejdziedziniejednakowouzasadniony,stądżadneczytanietekstukultury
popularnejniemożepretendowaćdorangi„najlepszego”czy„lepszego”odin-
nych28.Itupowracawięcpojęciesemiotycznejdemokracji.
Nazakończenietejczęścianaliztrzebadodać,żeinterpretacjazjawiskkultury
popularnejprzeprowadzonaprzezFiske’ajestlogicznawświetleprzyjętegoprzez
niego(iprzywoływanegojużwcześniejwtymtekście)założeniaodwóchsprzecz-
nychsposobachkształtowaniatożsamościjednostki:„zgórynadół”i„zdołudo
góry”.Pierwszysposóbopierasięnadyscyplinowaniuiregulowaniutożsamości
wedługprzyjętychprzezodbiorcówdominującychwzorów„normalności”,dru-
giwynikabezpośredniozwłasnejbiografiijednostki,jejzwiązkówrodzinnych
zlokalnąspołecznościąorazzesposobówspędzaniawolnegoczasu.Owalokalna
tożsamość„wymykasię”odgórnejwładzy,awykorzystywanieprzeznią„źródeł
istrukturporządkuspołecznego”możebyćzupełnieodmienneodintencjido-
minujących.ZdaniemFiske’a,choćdyscyplinującawładzauzyskujeniekiedydo-
stępdotego,colokalneiprywatne,tojednakistniejeznaczącepoczucieróżnicy
międzytątożsamością,którąposiadamy,atą,którąonichcieliby,abyśmyposia-
dali.Niechodzituprzytymoposiadaniejakiejśnienaruszalnejistabilnejtożsa-
mości,leczozdobyciewładzykształtowaniasamegosiebie,władzyskierowanej
przeciwkonarzucaniutożsamości29.
Bezwątpieniazałożeniakoncepcjipoststrukturalistów,awszczególnościFi-
ske’a,pozwalająnawzbogaceniesposobówpojmowaniakulturypopularnejido-
strzeżeniewielokontekstowościfunkcjonowaniakażdegotekstuwjegospołecz-
nymodbiorze.Propozycjaautorajestteż,moimzdaniem,bardzo„odświeżająca”
polekturzenaprzykładkatastroficznychpracJeanaBaudrillarda(eksponujących
rolęmassmediówwkonstruowaniuhiperrzeczywistości).Trudnoniezgodzić
sięteżztezą,żetekst„wchłonięty”napoziomieżyciacodziennegomożemieć
zupełnieinnycharakteriwymiarideologicznyniżtekst„wysłany”.Młodzieżjest
wstanienadawaćwłasneznaczeniakażdemutekstowi.Mogąonebyćprzytym
sprzecznezintencjamijegotwórców.Ajednaknasuwasięwtymmiejscuwiele
wątpliwości.Przedewszystkimchciałbymzadaćpytanie:czyemancypacjawyni-
kającazopisanychwyżejzjawiskniemacharakteru„upozorowanego”?Czynie
jestkolejną„maskaradązmaskarady”?Możnawtymkontekściezauważyć,że
upodmiotowienieeksponowaneprzezFiske’aiinnychzwolenników„poststruk-
turalnejemancypacji”odbywasięnapoziomiefenomenologicznym–poczucia
kontrolinadwłasnymżyciem,subiektywnejpercepcjisamegosiebieiswojego
miejscawświecie.Itutrzebabyć„podejrzliwym”.Czyprzypadkiemtopoczu-
cieniejestpoststrukturalnymoczkiemupozorowaniawideologicznymświecie
kogośinnego?Czyniejesttoemancypacja,którejprzestrzeńjestkontrolowa-
naiwyznaczanaszerszymistrukturalnymiuwarunkowaniami„późnegokapi-
28J.Fiske,Television...,op.cit.,s.130–131.
29J.Fiske,Power...,op.cit.,s.67–68.
