Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Gromkowska-Melosik,Z.Melosik(red.nauk.),Kulturapopularna:kontekstyteoretyczneispołeczno-kulturowe,
Kraków2010
ISBN:978-83-7587-579-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
Z.Melosik.Kulturapopularna,walkaoznaczeniaipedagogika
15
ferowaniawanalizachkategorii„fałszywejświadomości”,czegoskutkiemjest
przeoczaniewyzwalającejroliprzyjemnościwpercepcjiprzekazu(przyjemność
tazwiązanajest–jakwiadomo–zwytwarzaniemznaczeńdotyczącychróżnego
typu„lokalnychinteresów”odbiorców).„Podporządkowani[...]niesąbezbronni.
Istniejewładzaopieraniasięwładzy,władzakonstruowaniawłasnejtożsamości
wopozycjidotej,którąproponujedominującaideologia;władzapotwierdzania
własnychpodkulturowychwartościprzeciwkodominującym.Wskrócie,istnieje
władzabyciaodmiennym,władzakonstruowaniaróżnorodności”23.Autorstoi
więcnastanowisku,że„telewizjaijejprogramyniemają»wpływu«naludzi;
widowniaitelewizjawchodząwinterakcję”24.Telewizjastanowitekstotwarty,
tzn.taki,którypozwalanawytwarzanienegocjowanych,pełnychoporu,opo-
zycyjnychznaczeń.ZdaniemFiske’a,telewizjajestmiejscem„semiotycznejde-
mokracji”25.Niemożnaprzytymnigdy,jaksądzi,redukować„różnorodności”
telewizjidozróżnicowanianadawanychprzezniąprogramów,bowiemznacznie
ważniejszejestzróżnicowane„odczytywanie”tekstówprzezwidzów26.
Wkontekściepoststrukturalnychanalizkulturypopularnejpodkreślasięko-
niecznośćodróżnieniatego,copopularne,odtego,coestetyczne.Dominujące
kryteriaestetycznesąniczyminnymjakuniwersalizacjąpartykularnościokreślo-
nychformsztukiismakukulturowego.Estetyczneodczytywaniatekstówkultury
popularnejsązawszejednostronneiwykluczająmożliwośćpełnieniaprzezten
samtekst–wtrakcieprzemieszczaniasięprzezposzczególneukładyspołecz-
ne–różnych,częstosprzecznychzesobąfunkcji.Nacisknato,coestetyczne,
przynosikonsekwencjewpostaciumieszczaniawartościtekstuwyłączniewjego
strukturze.Ignorujesięwówczasnapięciespołeczne,którewystępujemiędzy
tekstemajegofunkcjonowaniemwżyciuspołecznym.To,coestetyczne,wy-
magakontrolowaniaznaczeńiwyznaczaniagranicmożliwychsposobów„odpo-
wiedzi”natekst.Estetykazależywięcodformalnejedukacji,dziękiktórejludzie
uczenisą,wjakisposóbmożnadoceniać„wielkąsztukę”.Estetykajestsystemem
dyscyplinującymiprzejawemkulturowejhegemoniitych,którzyswójpartykula-
ryzmwsferzesztukiiartyzmupodnosządorangipowszechnieobowiązujących,
uniwersalnychstandardów27.
Wpoststrukturalnejinterpretacjikulturypopularnejodrzucasięestetykęjako
obowiązującypunktwyjściaodczytywaniatekstów.To,copopularne,niefunk-
cjonujewkontekście„jakości”tekstówsamychwsobie,leczwkategoriachkon-
kretnychzwiązkówmiędzytekstemażyciemcodziennym.Każdypartykularyzm
23Por.S.Bordo,„MaterialGirl”:TeEffacementsofPostmodernCulture[w:]TeMadon-
naConnection.RepresentationalPolitics,SubculturalIdentitiesandCulturalTeory,red.
C.Schwichtenberg,Boulder1993,s.277.
24J.Fiske,Television...,op.cit.,s.19.
25Por.M.J.Lee,Consumer...,op.cit.,s.52.
26J.Fiske,Television...,op.cit.,s.319.
27Ibidem,s.130.
