Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Kulturaszkoływkontekściewiedzyoorganizacji
zaśnaróżnychdefinicjach7,paradygmatachistrategiachbadawczych
możeprowadzić(izazwyczajprowadzi)doróżnychwniosków8.Po-
mimowielościpodejśćutrzymujesięrozdźwiękmiędzywiedząteo-
retycznąametodologiczną,cowyraźniewidaćwprojektowaniuba-
dań,używanymjęzykuidominującychpunktachwidzenia,acoza
7Bywa,żeibłędnieniektórzyposługująsięterminemkulturyszkołyczykulturyorga-
nizacyjnej.OtakiejsytuacjiwodniesieniudokulturyorganizacyjnejpisałaKatarzynaCza-
inska(2013)czyPawełKrzyworzeka(2012).
8Wnurciebadańempirycznychdotyczącychkulturyszkoływyłonićmożnanastę-
pującekierunki:(1)studianadposzczególnymiszkołami(kulturami);(2)badaniejednej
zmiennejwobrębiekulturyszkołyoraz(3)badaniepojedynczegoaspektuzorganizowanej
działalnościszkołyodnoszonedojejkulturyprzyzastosowaniumetodyanalizyporów-
nawczej.Każdyzwyróżnionychkierunkówbadańzakładaużytekodmiennejperspektywy
teoretycznejwanaliziefunkcjonowaniaszkół.Wrezultacieprowadzitodokoncentracjina
częściowoodrębnychproblemach,stosowaniaodmiennychmetodbadaniaiuzyskiwania
względnieróżnychrezultatów.Wartotakżeformułującwnioskidotyczącebadaniakultury
szkołyodwołaćsiędometodycznychbłędówpopełnianychpodczasbadaniakulturyorgani-
zacyjnej,októrychpisałaKatarzynaCzainska(2013).Błędytakiebowiemzdarzająsiętakże
wstudiachempirycznych,które-zdaniemichautorów-dotycząkulturyszkoły.Metodycz-
nybłądpierwszypoleganatym,żeopisujączęstokulturętylkofragmentuorganizacji,jej
części,którąmoglizbadaćlubzaobserwować.Metodycznybłąddrugipoleganatym,żena
tejpodstawieformułowanesąwnioskidlacałejorganizacji,anawetsektora,wtymprzypad-
ku-szkolnictwa.Należydodać,żezafragmentuważasięnietylkowyodrębnionąjednostkę
lubkomórkęorganizacyjną,lecztakże,coważniejsze,określonąwarstwękultury,rozumianą
zgodniezujęciemEdgaraH.Scheina(metodycznybłądtrzeci).Pomijającbłędyzwiązane
zwykorzystaniemmetoditechnikbadawczychorazwybiórczegodostępudodanych,często
niewłaściwadiagnozalubniemożnośćjejsformułowaniamożewynikaćzprostegofaktu,
jakimjestpozostawaniebadaczapozankręgiemwtajemniczenia”(metodycznybłądczwarty).
Osobabędącapozarozpatrywanągrupąmożesięniedowiedzieć,jakiesąprawdziweprzy-
czynyzachowań,nieznaukładupowiązańmiędzyelementamiczyosobami,niejestbowiem
członkiemgrupy.Cowięcej,badacznienależącydodanejgrupykulturotwórczejmożenawet
niewiedzieć,żecośprzeoczył,gdyżalbosiępewnymisprawamiwogóleniezainteresuje,
albomijającnp.określonysymbol,niezwrócinaniegouwagi,niedostrzeżejegoznaczenia
lub/iniezrozumie.KatarzynaCzainska(2013,s.28)zauważa,żedrugi,trzeciiczwartybłąd
metodycznymajątęsamąprzyczynę,amianowiciepozostawaniebadaczywroliobserwato-
rówipomijaniepostawyuczestnikakultury.Badaczjestosobązewnętrzną.Możnatouznać
zaistotnązaletęipodstawędozapewnieniaobiektywizmu,alezdrugiejstronyciąglejestoso-
bązzewnątrz,więcnawetjeżelizaobserwujeokreśloneelementykultury,torzadkodotrzedo
sferytabu.Wymagatoczasuinwejścia”wokreślonąkulturę,socjalizacjiwniej.Napodstawie
tychrozważańmożnasformułowaćwniosek,żeponieważkulturajestwielowarstwowa,to
opróczwykorzystaniaróżnychmetoditechnikbadawczychzapewniającychróżnegorodzaju
daneodnoszącesiędozróżnicowanychaspektówiwymiarówkultury,abyjązrozumieć,na-
leżałobystaćsięjejuczestnikiem,anietylkoobserwatorem.
16
