Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
11
gociałaiumysłu,połączonychwjedenbyt,tzw.ciałoumysłu,będącegowytworem
procesuewolucjiorazdostosowaniasięczłowiekadowarunkówotoczenia:fizycz-
nychikulturowych9.Wydajesię,żeprzywołanapropozycjarezygnujezpostrzegania
ciałaiumysłu,awkonsekwencjiducha,jakobytówsamodzielnych,autonomicz-
nych.Uznanieduchaiciałajakowzajemnieuwarunkowanychprowadzidorefleksji,
iżświatduchowypotrzebujeciała,bobezniegoniemożesięobejść.Sięgnijmypo
przykładztradycjichrześcijańskiej:doczesneszczątkiosóbuznanychprzezKościół
zaświęte,przechowywanewmiejscachkultureligijnego,możnauznaćzadowódna
to,żeistotniedladoświadczeniaorazzintensyfikowaniaprzeżyciaduchowegopo-
trzebnejestciało,nietyleczłowiekaoddającegosięreligijnejrefleksji,ilejednostki
wyniesionejnaołtarze.
Niechajtokrótkiewprowadzeniewproblematykę,którejpoświęcononiniejszy
tom,będziezachętądopodjęciarefleksjinadciałem,jegokulturowymiuwarunko-
waniamiorazemanacjami.
MonikaBanaś
***
Autorzyzawartychwniniejszymtomietekstówpodejmująwyzwanieopisaniaróż-
nychzjawiskpowiązanychzciałemikulturą,podążającprzytymścieżkamiwy-
znaczonymiprzezdyscypliny,którewspółkształtowałyichsposóbpercepcjiświata
ijegorozumienie.Problematyczne,niejednoznaczne,częstokroćkrucheidelikatne
„istnienieciała”wkulturzezjednejstrony,azdrugiejkształtowanietejżekultury
przezludzkąmyśliciało,ukazująkompleksowośćizłożonośćtegoniezwykłego
związkuwymykającegosięprostymregułomrozumienia.
Artykuływtymzbiorzezostałypogrupowanezgodniezpewnymzamysłem.
TekstTadeuszaPalecznego,którypojawiasięjakopierwszy,możesłużyćzaswoisty
przewodnikpozagadnieniachdotyczącychrelacjiciało–kultura.Autorprzekrojowo
iwielowątkowowprowadzaCzytelnikawróżnorodnesposobykonceptualizacjiciała
–wwymiarzefizycznym,psychologicznymorazmetafizycznym.Pokazujetakżere-
lacjęmiędzycielesnościąatożsamościąorazuzmysławiawzględnośćiróżnorodność
kulturowychdoświadczeńciała.Jakpisze,„kulturanieistniejebezciała,ciałonie
nabierzeludzkiejpodmiotowościpozakulturą”.
Trzynastępneesejewpisująsięwproblematykęciałaujętegoprzedewszystkim
wkontekściejegofizycznychwłaściwości.Jesttodlakulturoznawcyperspektywa,
doktórejnieczęstosięga,choćciałotoprzecieżorganizm,którysięstarzeje,choruje
imawłaściwościkinetyczne.
ArtykułElżbietyPyzyzawierarefleksjęnadciałemprowadzonąprzezpryzmat
wiedzyobiologiiczłowieka.ZtejperspektywyAutorkaokreśla,czymjestciałojako
organizm,orazopisujeprocesystarzeniasię.Ukazujeróżnorodnesposobydefinio-
waniastarościorazodpowiadanapytanie,jakidlaczegociałosięstarzeje.
9Zob.R.Shusterman,BodyConsciousness:APhilosophyofMindfulnessandSomaesthetics,Camb-
ridgeUniversityPress,NewYork2008.
