Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
ŚwiętyTomaszzAkwinu,Kwestiadyskutowanaostworzeniachduchowych
-toichprzesadnykult,afirmacja,aczasemwręczegzaltacjaichobecnością.
Wszystkotosprawiło,żeangelologia-racjonalnynamysłnadbytemanio-
łów-niewzbudzadzisiajpoważnegozainteresowania.Sytuacjatawynika
nietylkozprześmiewczegostosunkudotegotematu,aletakżezfaktu,że
wiedzatawymagasporointerdyscyplinarnychkompetencji.Oczywiście
swojąrolęodgrywarównieżspołeczneskostnieniereligijnejwyobraźni
izanikpoważnegomyśleniametafizycznego.Obecniedominujeprzecież
postawaobojętnościwobecniewidzialnegoświata.Niepowinnowięcdzi-
wić,że-niestety-domiaryobskuranckiegoidiomuprzeszłopytanie:
nIlediabłówzmieścisięnakońcuszpilki?”
,mającebyćprzykłademjało-
wychicałkowiciepozbawionychracjonalnościteologicznychdysput.Tylko
niewielupotrafidostrzecwtymwyśmiewanympytaniuzalążekpoważnej
ibardzotrudnejdebaty,wktórejpróbujesięwykazać,czyistocieduchowej
(nieśmiertelnejduszy,aniołowi)możnaprzypisaćmiejscewprzestrzenifi-
zycznej,czybytduchowymożezajmowaćjakiśfizycznyobszar.
Porazpierwszytętrudnąkwestięwnaukoworzetelnysposóbpostawił
RatramnuszKorbei(benedyktynżyjącywlatach800-868).Tenwcze-
snośredniowiecznyuczony,związanyzeScholaGallicaPalatii,zajmował
sięproblememludzkiejduszyiwswoimtraktacieDeanimapodjąłecho
pytania,jakieponoćcesarzKarolŁysyzadałnaseminariumwSzkolePała-
cowej:nSinedeanimacircumscriptivasivelocalis?”.Ratramnusrozważał,czy
ijakdusza,jakosubstancjaniematerialna,możebyćobecnawprzestrzeni
1
.
Rozpocząłtymsamymdługą,botrwającąwłaściwiedodziś,dyskusjęnate-
matrelacjibytówniematerialnychdoświatazjawiskowego.Problematykata
odegraławhistoriiludzkiejrefleksjinadnadprzyrodzonościąogromnąrolę,
miaławielukomentatorów,doczekałasięwieluobjaśnieńiinterpretacji.
Dziśpowracaona-dlaniektórychwsposóbparadoksalny-wrozważa-
niachdotyczącychsztucznejinteligencji,samouczącychsięalgorytmów,
autonomicznych(niezależnychodczłowieka)sieciowychsystemówzarzą-
dzania.Gdziewłaściwieznajdujesięośrodekcyfrowychoperacji?Czyjest
umiejscowionynwjakimśmiejscu”czyteżnrozlewasię”pocałejsieci?
1
Zob.IncipitlibereiusdemRathramni«DeAnima»,w:L
’opusculeineditdeRatramne
surlanaturedel’ame,nRevueBenedictive”
,nr43(1931),s.210inn.;M.Cristiani,
Concursusaccidentium.Contingenza,accidentalitàovirtualitàdeicorpinell’ontologiadi
GiovanniEriugena?,nRivistadiStoriadellaFilosofia”
,nr1(2013),vol.68,Discussioni
sullacontingenzadaBoezioaLeibniz,s.28.
