Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niewidzialnistrażnicydoczesności-bpJacekGrzybowski
7
Zauważmy:żywotnośćtakpostawionychtematówwynikastąd,że
aniołowie,demonyiduchywciążzajmująludzkąwyobraźnię,aopowieść
onichzmuszadopytańiprzemyśleń.Angelologiadotyczy-wsposóbna-
turalny-raczejreligii,boaniołowiepojawiająsięniemalżewewszystkich
wierzeniach.Bibliajestszczególnymtekstemkulturyukazującymznaczenie
irolęaniołów.Towniejodnajdziemynazwy,którenatrwałewpisałysię
wnasząświadomość(serafini,cherubini,archaniołowie),tamteżpojawiają
siępierwszeanielskieimiona:Michał,Gabriel,Rafał,Uriel.Chrześcijańscy
teologowieiżydowscykabaliścistworzyliteorięanielskiejhierarchii,aPseu-
do-DionizyAreopagitawDecaelestihierarchiapodzieliłistotyduchowena
triadyichóry,utrwalającnawielewiekówwyobrażeniaoanielskichstop-
niachiwzajemnychrelacjach2.
Istotyduchowestałysięrównieżprzedmiotemrefleksjifilozoficznej,
choćprzecieżwydajesię,żefilozofowieoistnieniuaniołówmogąjedynie
domniemywać,jesttobowiemprawdabardziejreligijnychintuicjiniżme-
tafizycznychspekulacji.Jednakwwielufilozoficznychtradycjachpojawiają
sięprzekazyoduchachidajmonionach,którekierująkosmicznymisferami
alboukrywająsięwewnętrzugwiazd.Platonwspominałopewnych-
stwach,któresłużąBoguiwspomagająludziwichpotrzebach;Arystoteles
ufundowałcałąswąnnadksiężycową”kosmologięnazałożeniuistnieniaczy-
stychinteligencjiporuszającychsferyplanetarne;Porfiriuszsądził,żeanio-
łowielubdemonyemanacjąduszyświata-dobrezanosząmodlitwyludzi
doBoga,zaśzłepróbujązamknąćduszeludzkiewmaterii.Znaczącąrolę
wrzeczywistościkosmicznejiludzkiejprzypisywalianiołomneoplatonicy,
budującswójfilozoficznysystemnateoriiemanacjiiistnieniusubstancji
duchowychbędącychłącznikamipomiędzysferąboskąaludzką.Wsta-
rożytnościiśredniowieczu,doczasówKopernikaiNewtona,obecność
czystychinteligencjiwydawałasiękoniecznadlazachowaniarównowagi
charakteryzującejposzczególnekręgisferycznegouniwersum,ponieważbez
nichmielibyśmydoczynieniazeswoistąlukąwcałej,precyzyjnieobmyślo-
nej,arystotelesowsko-ptolemejskiejbytowościkosmosu3.
Jednymztych,którzynajgłębiejweszliwwyjaśnianieznaczenia,roliiza-
dańaniołów,byłżyjącywXIIIwiekuśw.TomaszzAkwinu,nieprzezprzy-
padekznanypóźniejjakoDoctorAngelicus.Wjegotwórczościznajdziemy
2Por.H.Oleschko,Aniołówdyskretnylot,KalwariaZebrzydowska1996,s.59-63.
3Por.J.Sochoń,Bezcielesnysens.Szkicezflozofikultury,Lublin2021,s.83.