Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niu,żeczłowiekmożebezpośredniopanowaćnadprzyrodą,oile
tylkoznaćbędzieprawa,któremagicznieniąrządzą,jestwtym
względziepodobnadonauki.Religia,wyznanieludzkiejbezrad-
nościwpewnychsprawach,wynosiczłowiekaponadpoziomma-
gii,późniejzaśutrzymujeswąniezależnośćrównolegleznauką,
wobecktórejmagiamusiulec.”8ZdaniemFrazeranawetnajwcze-
śniejszyczłowiekdysponowałjużteoriąrzeczywistości.Byłaona
wynikiemuogólnianychobserwacji,aleteżstawianychprzeznie-
goteoretycznychhipotez.Natejteoriimagicznyczłowiek,czło-
wiekpierwotnywspierałswojeżyciowe(praktyczne)czynności;
wypracowywanatakteoriaokreślałażyciecodzienne.
WedługFrazerapierwotnyczłowiekzakładałprawdziwość
dwóchpodstawowychzasadswojegomagicznegorozpoznania;
zasaddotyczącychtakmyślenia,jakdziałania.flPierwszaza-
sadazakładała,żepodobnepowodujepodobne,względnieże
skutekpodobnyjestdoprzyczyny;druga,żerzeczy,którekie-
dyśpozostawaływstycznościzesobą,nadaldziałająnasiebie
nawetwtedy,gdykontaktfizycznyprzestałistnieć.Pierwszą
zasadęmożemynazwaćprawempodobieństwa,drugąprawem
kontaktu,względnieprzenośności.Zpierwszejzasadywyciąga
czarownikwniosek,żemożnawywołaćkażdyskutek,jakiego
tylkozapragnie,przeznaśladowaniego.Zdrugiej,żecokolwiek
uczynizprzedmiotemmaterialnym,wpłynietowtakisamspo-
sóbnaosobę,zktórąprzedmiottenkiedyśpozostawałwjakimś
stosunku,bezwzględunato,czystanowiłczęśćjejciała,czyteż
nie.Czaryopartenaprawiepodobieństwamożnanazwaćma-
giąhomeopatycznąlubnaśladowniczą.Czaryopartenaprawie
kontaktulubprzenośnościmożnanazwaćmagiąprzenośną.”9…
flPrzykładyzebranewostatnimrozdzialepowinnywystarczyć
dlazilustrowaniaogólnychzasadmagiisympatycznejobugałęzi,
którenazwaliśmyhomeopatycznąiprzenośną.(…)Magiasym-
8
Wedługstreszczeniapierwszorzędnegotuznawcyprzedmiotu,Malinow-
skiego.B.Malinowski,op.cit.,s.392-393.Patrz:J.G.Frazer,Złotagałąź,Warszawa
1978(jesttopolskiprzekład,dokonanynapodstawie,wydanejw1922roku,skró-
conejprzezsamegoFrazerawersjidziełajegożyciapt.właśnieTheGoldenBough.
Naddziełemtym,któreporazpierwszyukazałosięwroku1890,Frazerpracował
przezcałedalszeżycie;jegotrzeciewydaniezlat1911-1915liczyłojuż12tomów);
rozdz.III:Magiasympatyczna,s.38-68(szczególnies.38-39,40,59),rozdz.IV:Ma-
giaireligia,s.69-81(69-70,71-72,75-77),rozdz.XIX:Cozawdzięczamyczłowiekowi
dzikiemu?,s.218-220iszczególnierozdz.LXI:PożegnanieNemi,s.508-511.
9
J.G.Frazer,op.cit.,s.38.
21
