Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kilkarefleksjidefinicyjnychwwarunkachnieustannejpogonizaczasemwolnym
19
ciedleniawskazujenasilnepowiązanieczasuwolnegozczasempracy,przejawiającesię
tym,żejeżelijednostkajestprzemęczonaiznudzonaswojąpracą,towsposóbnegatyw-
nybędzieprzeżywałaswójczaswolny,zaśosobalubiącaswąpracębędzietęsympatię
przenosiłanaaktywnościczasuwolnego-np.poprzezuprawianiehobbyzbliżonegodo
pracyzawodowej
20.
NiecoinnepodejściedoproblematykiczasuwolnegoprezentujeK.Rogoziński,twier-
dząc,żejesttoczas,którydziękiwolnymwyboromwypełniajączynności(sytuacjelub
stany)wykonywanedlanichsamych.JakpodkreślaB.Jung,pojęcieczasuwolnegozawie-
rawsobiewieleelementów
21
.Należądonichelementypsychologiczno-subiektywne
(czaswolnyrozumianyjakostanduszy,stosunekjednostkidowykonywanejczynności,
stylpostępowania),rezydualne(czas,jakipozostajepouwolnieniusięjednostkiodobo-
wiązkówzawodowych,24godzinypomniejszoneoobowiązki),autonomiczno-osobiste
(czynnościdowolniewybrane,działaniewolneidobrowolne),normatywno-funkcjonalne
(czaspogonizaprawdąipoznaniemsamegosiebie,całokształtczynności,którymodda-
jesięjednostkawceluwypoczynku,rozrywkilubbezinteresownegopogłębianiaswej
wiedzy),behawioralne(każdytypzachowaniainnyniżpraca,wykonywanypozaczasem
pracy)orazekonomiczne(całyczas,któryniejestsprzedawanyiktórynależydojednost-
kibezwzględunasposób,wjakijestwykorzystywany).
Wydajesięsłusznympodjęciepróbyusystematyzowaniawzajemnychpowiązań
pomiędzyróżnymikategoriamiczasujednostki(por.rysunek1).Zakładającograniczo-
nyzgórydo24godzinczasdobowy,możemyprzyjąć(stosującpewneuproszczenie),że
wprzypadkuosobydorosłejdzielisięonzregułynanczaspracy”(oileniejesttoosoba
bezrobotnalubpobierającaświadczeniaemerytalno-rentowe),ewentualnieczasnauki
(dzieciimłodzież),nczaswolny”oraznczaspozostały”.Współzależnościpomiędzyczasem
pracyaczasemwolnymwynikająprzedewszystkimzekonomicznychwyborówjednostki
ijejpreferencjicodooddawaniaswegoczasuwolnegozaokreślonydochódzpracy.Zdru-
giejstronypoziomotrzymywanegodochoduwarunkujeilościoweijakościoweaspekty
egzystencjijednostki,acozatymidzietakżejejczaswolny.Czaspracyrozumianyjako
czasnaukijestwwiększymstopniuwymuszonyzracjiobowiązkuedukacjiwokreślonych
grupachwiekowych.Możnateżmówićoimperatywiepodnoszeniawłasnejwiedzywcelu
uzyskanialepszejpozycjispołecznejlubzawodowej.Należytakżepamiętać,żejednost-
kawykazujeczęstotendencjędowykonywaniawczasiewolnymczynnościocałkowicie
odmiennymcharakterzeniżpraca.
20
H.L.Wilensky,Work,Careers,andSocialIntegration.flInternationalSocialScienceJournal”1960,vol.12,
s.543-560;A.Collin,R.A.Young(Eds.),TheFutureofCareer,CambridgeUniversityPress,Cambridge2000,
s.23inast.
21
B.Jung,Oczasiewolnym.Kulturairekreacjawprocesachrozwojuspołeczno-ekonomicznego,SGPiS,Warszawa1987,
s.24.
