Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
1.Mechanizmypowstawaniabólu
.
Bradykinina(BK)-produkowanazkininogenuwnastępstwieaktywacjiproteazwuszko-
dzonychtkankachjestjednymznajsilniejszychalgezjogenówwysiękuzapalnego.Działa
bezpośredniopoprzezaktywacjękanałujonowegozwiązanegozbiałkiemG(receptorB2)
wnocyceptorachorazpoprzezaktywacjęfosfolipazyC(PLC),czegonastępstwemjest
zarównouwolnieniejonówwapnia(zezłóżśródkomórkowych),jakiaktywacjakinazy
białkowejC(PKC)orazreceptorówTRPV1(wmechanizmiezależnymodPKClubod
PLC).WrozwojuobwodowejsensytyzacjibiorąudziałtakżereceptoryB1,którepojawia-
jąsięwtkankachobjętychprzewlekłymprocesemzapalnym.Bradykininarazemzleuko-
trienemB4(LTB4)działaponadtonaneutrofile,stymulującpowstanieprostanoidów
iDi-HETE(kwasudwuhydroksyeikosatetraenowego),któryjestjednymzbezpośrednich
aktywatorównocyceptorów.
.
Histamina-uwalnianazmastocytówpowodujewtórnenasileniewazodylatacji,sekrecji
SP
,sensytyzacjęnocyceptorów,awdużychstężeniachdziałaalgezjogennie.
.
Produktykwasuarachidonowego-powstającewcykluzudziałemcyklooksygenaz
(COX),tj.PGE
2,PGD
2,PGI
2,niedziałająalgezjogennie,aleuwrażliwiająnocyceptory
m.in.naalgezjogennedziałanieBKisąistotnedlapowstaniazjawiskapierwotnejhiper-
algezji.Natomiastleukotrienypowstającewcyklulipooksygenazysensytyzująnocycepto-
ryprawdopodobniepoprzezstymulacjęinnychkomórekdouwalnianianeuroaktywnych
czynnikówipotwierdzatowysokiestężenieLTD4wtkankachuszkodzonychizmienio-
nychzapalnie,copowodujeszybkiezmianyekspresjigenówwmakrofagachistymuluje
uwalnianieDi-HETEzneutrofili.
.
Cytokiny-interleukinaIL-1;orazTNF-0(tumornecroticfactor)sąuwalnianezma-
krofagówibiorąudziałzarównowsensytyzacjipierwotnychzakończeńnerwowych,jak
iwcałymszereguprocesówzwiązanychzneuroendokrynnąodpowiedziąustrojuna
uraz.SubstancjaPaktywujemakrofagidouwalnianiaIL-1iTNF-0,aIL-1stymuluje
fibroblastyikomórkiSchwannadoprodukcjiNGF(nervegrowthfactor).PonadtoIL-1
bierzeudziałwekspresjigenówodpowiedzialnychzawytwarzanieendogennychpep-
tydówopioidowychprzezkomórkiimmunokompetentne.Ostatniopodkreślasięrów-
nieżprawdopodobnąrolęcytokinwprzekazywaniuinformacjinocyceptywnejpoprzez
aktywacjęaferentwagalnych.
.
NGF(nervegrowthfactor)-uwalnianyzmastocytówifibroblastówwmiejscuuszko-
dzenia(oddziałującnaekspresjęgenów)zmieniawłaściwościnerwówczuciowychoraz
zwiększauwalnianiehistaminyzmastocytówiSPzpierwotnychzakończeńwłókienner-
wowych(kolejnedodatniesprzężeniezwrotnewprocesienocycepcji).
Wodpowiedzinastymulacjęnocyceptywnąbiorąudziałnapoziomietkankowymrów-
nieżzakończeniawspółczulne.Noradrenalina(NA),uwalniającasięzzakończeńpozazwojo-
wychwłókienwspółczulnych,stymulujeautoreceptorynatychsamychzakończeniach,po-
wodującuwalnianiePgI
2sensytyzującejnocyceptoryorazLTD4,któryaktywujeleukocyty
wielojądrzastedoprodukcjiDi-HETE.
Processensytyzacjiwywoływanyprzezpowyżejomówionemediatorytkankowenosina-
zwęsensytyzacjiobwodowej,abóltowarzyszącyuszkodzeniutkanekmarównieżcharakter
obronno-zabezpieczający,gdyżwzrostwrażliwościułatwiazdrowieniepoprzezminimalizo-
waniemożliwościwystąpieniadalszychuszkodzeńnadrodzeeliminacjiwszystkichbodźców,
anietylkobodźcówszkodliwych(ryc.1.3).
