Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
systemuwładzypaństwowej42.
Prawozwyczajowe(niemylićzezwyczajem)wpaństwach
współczesnychjestzjawiskiemmarginalnym,jegoznaczeniepodkreśla
sięgłówniewprawiemiędzynarodowym,atakżewhandlu
międzynarodowym.Wszystkowskazujenato,żeokresświetności
idominującejpozycjiprawazwyczajowegojużdawnominął43.
3.2.Prawoprecedensowe
Systemyprawaprecedensowegoobowiązująprzedewszystkim
wpaństwachanglosaskich.Regułąjesttamprawotwórczadziałalność
sądów44.
Sędziawydającrozstrzygnięciewdanejsprawiemaobowiązek
oparciaswegoorzeczenianaorzeczeniach,jakiezostaływydane
poprzedniowsprawachpodobnych.Cechąsystemuprecedensowego
jestzasadastałościdecyzji.Przyjmujesię,żeupływczasuzwiększa
autorytetorzeczeniaiimprecedensstarszy,tymlepszy,przyczym
sędzianiemożepominąćżadnegozdotychczasowychorzeczeń.Każde
bowiemzasługujenastarannerozważenie.Sądrozstrzygającjakąś
sprawęjestzwiązanyprecedensowądecyzjąsąduhierarchicznie
wyższego,natomiastsądyapelacyjne–swoimiwcześniejszymi
decyzjami.Oczywiścieniemożebyćmowyojakimśbezmyślnym,
mechanicznymstosowaniuprecedensów.Precedensytoniegotowe
rozstrzygnięcia,alepewnezasady,którewskazująkierunek
postępowania45.
Oczywiścierozstrzygnięcienaczymowe„podobieństwo”polega,
pozostawiaznacznąswobodędecyzji.Wkażdymraziewytwórdecyzji
precedensowej:sformułowanawyraźnielubwsposóbdomniemany
przezorganrozstrzygającysprawęnormageneralna,będącapodstawą
jegorozstrzygnięciastajesięnormąobowiązującąwdanymsystemie,
asamadecyzjaprecedensowajestfaktemtworzącymowąnormę46.
3.3.Umowa
Umowajestczynnościąprawotwórcząconajmniejdwustronną,
poprzezktórąstronyuczestniczącewumowieustalająwiążące
jenormygeneralneiabstrakcyjne.Umowa,podobniejakstanowienie
jestaktemkreującymnormyprawne.Współcześniewystępujeona
bardzoczęstojakoakttworzącyprawomiędzynarodowe.Nabieratakże
corazwiększejdoniosłościjakoformatworzeniaprawawewnętrznego.
