Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kultśw.StanisławawpóźnośredniowiecznejiwczesnonowożytnejWarszawie
21
kalendarzeliturgiczneprzewidywałydwadniświąteczne:Natalissancti
Stanislai(8maja)iTranslatiosanctiStanislai(27września).Zgodniezesta-
tutamidiecezjipoznańskiejz1420r.,copotwierdzajątakżepóźniejszeźródła,
8majabyłświętemobowiązkowympełnym,objętymzakazempracyfizycz-
nej,naukiszkolnej,rozprawsądowychinakazemuczestnictwawmszy42.
UroczystacelebracjategoświętawStarejWarszawieiodprawianiemszy,
którejznaczeniepodnosiłokazanie43,przybliżającewiernympostaćkrakow-
skiegobiskupa,niebudzązatemżadnychwątpliwości.
ŚwiadectwemznajomościipopularnościmajowegoświętawStarej
Warszawiesązapiskiwaktachradyiławy,ponieważpojawiasięonodosyć
regularniewdatacjinoteksporządzonychprzezmiejskiegopisarza44.Trzeba
przytymzauważyć,żeprzezcałybadanyokreswsamdzień8majawładze
miejskienieodbywałyposiedzeń,przestrzegająckościelnegonakazuświęto-
wania.ObowiązującenaMazowszukalendarzeliturgicznenieprzewidywały
dladniaśw.StanisławawigiliiirzeczywiścietegodniawStarejWarszawie
odbywałysięsądymiejskie45.
Wbadanymokresienatereniediecezjipoznańskiejnastępowałyistotne
zmianystatusudrugiegozeświątzwiązanychzosobąkrakowskiegobiskupa,
czylidniaupamiętniającegotranslacjęrelikwiitegoświętego.StatutyAndrzeja
Łaskarzaz1420r.nieuznawałytegodniazafestumfori,takąrangęposiada
onojednakzarównowkalendarzupoznańskimzdrugiejpołowyXVw.46,
jakiwMissalePosnaniense,któreukazałosiędrukiemw1524r.47Biorąc
poduwagęto,żeduszpasterstwowkolegiaciewarszawskiejodbywałosięna
wzórkatedrywPoznaniu48,możnaprzypuszczać,żewdniuTranslacjiśw.
Stanisławauroczystenabożeństwaodprawianotakżeiwwarszawskiejświątyni.
42I.Skierska,DSabbathasanctifices”…,s.220–222.Por.też.W
.Schenk,Liturgicznykult
św.StanisławaBiskupawPolsce,DAnalectaCracoviensia”11,1979,s.587–601.
43W
.Schenk,Kultliturgicznyśw.StanisławabiskupanaŚląsku…,s.40.
44PassiosanctiStanislaimartyrisgloriosi,festums.Stanislai,KsięgiławniczemiastaStarej
Warszawy,nr119(1430r.);SW
,sygn.527,k.6(1454r.),123(1460r.),174v.(1464r.),236v.
(1468r.);sygn.528,k.38v.(1497r.),56v.(1502r.),130(1508r.),142v.(1509r.);sygn.529,
k.10v.(1512r.),28v.(1513r.),55(1514r.),114(1516r.),248v.(1522r.);sygn.530,k.46v.
(1526r.),140v.(1530r.),162,162v.(1531r.),186(1534r.),281(1536r.).Pozatympisarze,
datującposiedzeniaodbywającesięwdniach6–11maja,odwoływalisiędodnidedykowanych
św.Florianowi(4maja)iśw.Zofii(15maja),ZielonychŚwiątekorazWniebowstąpieniaPań-
skiego.ProwadzącyksięgiwdrugiejpołowieXVw.MikołajHorlewaynjakopunktuodnie-
sieniaużywałtakżedniadedykowanegośw.Gotardowi(5maja),SW
,sygn.527–530,passim.
45Np.SW
,sygn.527,k.37v.(1455r.),137v.(1462r.),150v.(1461r.),172v.(1464r.);
sygn.529,k.8v.(1512r.),248v.(1522r.).
46H.Kowalewicz,RękopiśmiennykalendarzpoznańskizXVw.,DZeszytyNaukoweUni-
wersytetuim.AdamaMickiewiczawPoznaniu.Biblioteka”4/54,1964,s.41–53.
47Chronologiapolska,red.B.Włodarski,wyd.II,Warszawa2013,s.168.
48Takiezaleceniezawierałystatutykapitułyz1517r.,L.Królik,Kapitułakolegiacka…,
s.126.
