Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
25
Porządki,którewchodzątuwgrę,to:
•zjednejstrony,środowiskoweafiliacjewyrażeń(Dśrodowiskowe”wnajszerszym
sensie,awięczwliczeniemDidiolektów”,anawetDidiolektówmomentalnych”:
botwórczośćjęzykowajestnieustanna;przypomnijmy,żenarealnośćiwagę
idiolektówkładłdużynaciskBaudouindeCourtenay),zeszczególnymuwzględ-
nieniemodróżnieniaprzedmiotujęzykoznawstwazewnętrznego,zajmującegosię
rzeczamiograniczonymispacjo-temporalnie,wtejliczbienadewszystkotym,co
możnanazwaćzasobamiimionwłasnych,iprzedmiotujęzykoznawstwawewnętrz-
nego,któryobejmujetowszystko,cofunkcjonujejakowielkościdającesięująć
wabstrakcjiodrealnychograniczeńspacjo-temporalnych(takimograniczeniom,
kontrastywnie,imionawłasneakuratpodlegają,itoinherentnie),
•zdrugiejstrony,przyporządkowaniafunkcjonalne(sytuacyjno-pragmatyczne,sty-
listyczne,retoryczne;chodzituosprawytakie,jakobecnośćsferywyrażeńpo-
tocznych,np.pogadałz...,sferywyrażeńurzędowych,np.przeprowadziłrozmowę
z...,itp.;obokwyrażeństuprocentowoneutralnych[takichjakwie,zrobił,ale
takżetakichjakpies,stół],przenikającychwszystkiesubkody).
DKodowo”rozumianyDprzedmiotlingwistycznejteoriimowy”przeciwstawia
sięprzedmiotominnych(bardzolicznych)teoriizjawiskmownych,przedewszyst-
kimteoriizjawisksubstancjalnych,perceptybilnych,zmysłowodostępnych,bezktó-
rychniemamówienia(ipisania),zdrugiejzaśstronyteoriomzastosowaniakodów
wtychlubinnychokreślonychdziedzinachludzkiejdziałalności,zichszczególny-
miuwarunkowaniamiicelami.AwięcDlingwistycznateoriamowy”przeciwstawia
sięteoriom:odnośnychzjawiskfizycznych,np.akustycznych,fizjologicznych,np.ar-
tykulacyjnych,psychologicznych,np.asocjacyjnych,polityczno-socjologicznych,zjawisk
należącychdołącznościmilitarnej,wywiadowczejikontrwywiadowczej,zjawiskekonomicz-
nych,prawnych,moralnych,literackich,ogólnotekstowych,przekładowych,etnograficznych,
religijnychiliturgicznychlubobrzędowych,korespondencyjno-komunikacyjnych,prasowych,
propagandowych,reklamowych,inżynieryjnych,np.komputerystycznych,rozumowanio-
wo-interakcyjnych,pedagogicznych,zwłaszczaglottodydaktycznych,medycznych,wreszcie
zjawiskzzakresuteoriinaukiihistoriinauki.Teteoriesą,odpowiednio,przedmiota-
mizainteresowaniaitwórczościwdziedzinach:fizyki,fizjologii,psychologii(także
Dpsycholingwistyki”),politologii,socjologii(takżeDsocjolingwistyki”),zasadko-
munikacjimilitarnej,wdziedzinachekonomiipolitycznej,naukioprawie,etyki
imetaetyki,literaturoznawstwa,tekstoznawstwa,retoryki,translatologiiiprze-
kładoznawstwa,etnografii,religioznawstwa,epistolografii,prasoznawstwa,teorii
propagandy,teoriimarketingu,inżynieriijęzykowej,komputerystyki,prakseologii,
pedagogiki,glottodydaktyki,zwłaszczaróżnojęzycznej,logopedii,częścipsychiatrii,
teoriiimetodologiinauki(atakżewszelkiejmetodologii),nakoniec:naukoznawstwa.
(Barwne,materiałowobogatestudiumwybranychspecjalnychaspektówmowyprzy-
nosiksiążkaA.Kiklewiczaz2020r.)
Ściślelingwistyczneaspektymowydadząsięokreślićjedyniepoprzezwgląd
wnaturęrzeczywistościintoto,wrazzDdrugim,językowym,światemponad
