Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
27
potrzebżyciaspołecznegozupełnienieistotna.Ztegobynajmniejniewynika,iżby
pracateoretyczno-lingwistycznasensustricto,takjakjątuscharakteryzowałem,mia-
łanienależećdonauki.ZainteresowaniewyrażeniamijestinherentnieDspołecznie
nieobojętne”,cosprawia,żetenkoniecznyatrybutdziałanianaukowego,jakimjest
Dspołecznanieobojętność”przedmiotubadania,jestwprzypadkulingwistyki,także
ściśleteoretycznej,zgołaautomatycznie,spełniony.Itonawetbardziejniżwwypad-
kuczegokolwiekinnego:bowiemwostatecznymrozrachunkunanaturalno-kodowych
mnogościachwyrażeńitylkonanichstoikażdaspołeczność(innaniżnależącado
faunylubflory),nanichstoiDspołeczeństwo”.DNieobojętność”jestjednakpojęciem
granicznym:stopieńwagitego,conieobojętne,możebyćminimalny.
Wspomnianąnieistotnośćspołecznąlingwistykipotwierdzajejzupełnybrak
wolbrzymich,anawetnajwiększych,obszarachbytowanialudzkiego.Wobszarach
innychniżstarożytneIndieiChiny(zpewnymiprzyległościami,takimijakTybet
wjegorelacjachzIndiami),niż,znaczniepóźniej,starożytnaGrecja,następniekul-
turowozależneodniejimperiumzwaneRzymemorazniedalekiodGrecjiobszar
zwanyArabią(wrazzprzyległymi:Persją,krajamitureckimi,Armenią);jeszczepóź-
niej:ichdziedziceeuropejscyiamerykańscy(pamiętajmy:początekświatowodomi-
nującejobecnielingwistykipółnocno-amerykańskiejtowzasadziedziełodobynie
wcześniejszejniżIIpołowaXIXw.,jedyniezzaczątkamitegorodzajubadańdopiero
wXVIIIw.[SamuelJohnson]).AprzecieżtewielkieobszaryDalingwistyczne”obfito-
waływzadziwiająceosiągnięciatechniczne,cywilizacyjne,kulturowe.Niechprzykła-
dembędąprekolumbijskiecywilizacjeMajów,InkówiAzteków,azdrugiejstrony,
cywilizacjaJaponii(zjejbardzopóźnąlingwistyką,praktycznie,obecnądopierood
XVIIw.).IchspołecznościzawdzięczałysweosiągnięciawyłącznieJęzykowi,nie:lin-
gwistyce.Jejbrak,tam,gdziejejniebyło,niemiałżadnychnegatywnychnastępstw
dlapostępucywilizacjiikultury,czytoDniższej”,czyDwysokiej”,wewchodzących
wgręspołecznościach.To,cozostałotupowiedziane,dramatycznieróżnilingwisty-
kęsensuproprioodteoryjmowywjejlicznychdziałachpraktycznychzajmującychsię
mową,częstospołecznieważnych(nietylko:nieobojętnych),awpewnychwypad-
kachnawetbardzoważnychspołecznie(wyżejpodałemniewyczerpującewyliczenie
dyscyplinnielingwistycznych,wichodróżnieniuod(lingwistyki)rozumianejściśle,
tak,jaktozostałoobjaśnione;zwłaszczawodróżnieniuodlingwistykiteoretycznej).
Mówiącolingwistycznymcharakterzekoncypowanejtuteoriimowy,którejpod-
stawyifragmentymajązostaćprzedstawione,nawiązujęteżdodziełaśp.Leona
Zawadowskiego(ur.wsierpniu1914r.,zm.4sierpnia2018r.),dziełaz1966r.
noszącegotytułLingwistycznateoriajęzyka.(PewnąintepretacjęteoretycznąpracZa-
wadowskiegoprzedłożyłemwAB2014b.)
Wobecnymopracowaniu(jakjużwcześniejpowiedziałem)znajdziesięzresztą
takżemiejscedlasprawnależącychwłaśniedoteoriijęzyka.Zajmowałemsięnią
(obokpewnychprowadzonychprzezemniebadańmateriałowychiszczegółowo-teo-
retycznych,zwłaszczarusycystycznychipolonistycznych)jużdawno,dośćniedługo
poukazaniusiępierwszych,powojennych,doniosłychpracZawadowskiego.
