Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Lingwistykakulturowaimiędzykulturowa.Antologia
jegonowemodelowanie.Takteżjestwprzypadkurelacjijęzykaikul-
tury.Kluczowedlalingwistycznego,alenietylko,myśleniaotejże
relacjibyłypraceWilhelmavonHumboldta(1767-1835)czyJohanna
GottfriedaHerdera(1744-1803)orazstrukturalistyczniezorientowa-
nychantropologówkultury,jakEdwardaBurnettaTylora(1832-1917),
FranzaUriBoasa(1858-1942)czyBronisławaMalinowskiego(1884-
-1942).NaprzełomieXIXiXXwiekuwmyślilingwistycznejwUSA
rozwijasięwzmożonezainteresowaniepowiązaniamijęzykaikul-
tury,arolęwiodącąodgrywawłaśnieFranzBoasijegouczniowie,
wtymEdwardSapir(1884-1939)ijegouczeńBenjaminLeeWhorf
(1897-1941).
WtymsamymczasiewEuropiedogłosudochodząrównieżlin-
gwiścimówiącyokoniecznościrefleksjinadjęzykiemijegorelacją
zkulturą.Kluczoweznaczeniedlaneohumboldtyzmumająprace
KarlaVosslera(1872-1949)czyLeoWeisgerbera(1899-1985),aletakże
iprzedewszystkimmyślifilozofakulturyErnestaCassirera(1874-
1945).NiebezznaczeniapozostajątakżepraceKazimierzaAjdukiewi-
cza(1890-1963),aletakżeAlfredaTarskiego(1901-1983)czyRomana
Ingardena(1893-1970).
Okrespowojennyirosnącasiłastrukturalizmunakilkadzie-
sięciolecizepchnęłynamarginesdebatęokulturowościjęzykaiję-
zykowościkulturywlingwistyce.Wprawdziejęzykoznawstwopo-
saussure’owskiejestświadomeróżnicymiędzysystememjęzyka
aużyciemjęzyka,coczęściowostajesięteżinspiracjądorozwoju
pragmalingwistyki,jednakkategoriakontekstuisytuacjijestdore-
fleksjinadużyciemjęzykaciągleniewystarczającainiedajesięzope-
racjonalizowaćkategoriamilingwistycznymi.ZaGrzegorczykową
(2008)przypomnijmyspecyfikępojęćlangueiparole.
Langue
system
język
kodjęzykowy
kompetencje
Parole
użyciesystemu
mówienie,tekst,wypowiedź,aktmowy
zastosowaniekodu
wykonanie
Langueprzypisujesięabstrakcyjność,aparolekonkretność.
Wtensposóbskonkretyzowanorefleksjęnadużyciemjęzykanie
tylkoprzezpryzmataktówmowy,którychrozwójbyłkluczowy
