Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BothoStrauß(rozdz.3)jesttymautorem,któryprzezwielelat
budziłogromnekontrowersjezpowodumanifestowanychprzeko-
nańpolitycznych,sytuującychsięgdzieśnaobrzeżachniemieckie-
gopolitycznegomainstreamu(pomiędzychadecjąaprawicą,choć
nieskrajną,jakmutousiłowanoprzypisywać).Zakulminacjętych
poglądówuchodząwspomnianywyżejesejWzbierającapieśńkozła
(1993)orazmedialnedebatywokółniegozlat1993–1994.Winnych
publikacjach(np.Denka2019)pokazałem,żerównieżdotychkon-
trowersyjnychpoglądówmazastosowanieteoretycznosystemowy
paradygmatsporu,zakładający,żewkonfiktowejsytuacjimamy
doczynieniazespecyficzną,ogólnospołecznąautopojezą.Łatka
prawicowegoradykałaprzylgnęładoStraußa,aledekadępóźniej,
posporejprzemianiekolektywnejpamięciiświadomościspołecznej
wRepubliceFederalnejNiemiec(doczegoprzyczyniłasięrównież
ewolucjaautorówuchodzącychzaprzedstawicieliliberalno-lewico-
wejinteligencji,takichjaknp.M.Walserwewspomnianejdebacie
zBubisemiG.GrasswpowieściIdącrakiem,2002b,wyd.pol.2002a),
wielezpoglądówStraußajestzupełnieakceptowalnych.Wrozdziale
dotyczącymStraußawniniejszejmonografiichodzijednakocoś
innego.Straußnietylkosamwywołujekontrowersje,doktórych
systemowyparadygmatsporu,odnoszącysiędosplotuzależności
media–polityka–literatura,niewątpliwiemazastosowanie,ale
jestteżwswojejprozie,wswoichesejach,bystrymobserwatorem
społecznym,któryoperujepojęciamizbliżonymidoteoriisystemów,
takimijakemergencja,autoreferencyjnośćczyewolucja.Zapomocą
tychpojęćautorpróbujezilustrowaćmożliwośćprzemianyświa-
domościjednostkii(podlegającejtotalnejinżynierii)świadomości
społecznej,przemianysytegospołeczeństwakonsumpcyjnegona
społeczeństwoskłonnedowyrzeczeń,opartegonaporządkumi-
tycznymireligijnym.WwypadkuStraußamamywięcdoczynienia
zpisarzem,któryadaptujeniejakoteorięsystemówdoswoichwcale
nienaukowych,leczliterackich,estetycznychrozważań,przezco
wkraczająonedoświatatekstuliterackiego.Tegorodzajuautorów
jestwięcej,jakchociażbyskandalizujący,choćzinnychniżStrauß
12
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
