Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
paramagicznej,powstrzymującejnakrótkoproceszmiany,pozwalającejna
czasrównywypowiedzeniunaznalezieniekształtu«siebie»,self”53.Próby
możnazatemokreślićjakoperformatywnieustanawianątożsamość,która
wydarzasiętuiterazwakcieczytania–mówienia–pisania54.
Wydajesię,żewspółcześniejużnietylkopróbajestpremierą,jakchce
TadeuszRóżewicz,alepremiera,dramatycznainscenizacjaaktulektury,
aktupisania,czywreszcienawetaktuwytwarzaniaswejpodmiotowejtoż-
samościstajesiępróbą.PróbądziełaipróbąHja”twórcy,którywłasnąbio-
grafięniejednokrotnierozgrywanaobszarzeswegodzieła,zacierającgrani-
cemiędzysztukąażyciem,fikcjąarzeczywistością.
Wprzyjętejperspektywierozważańliteraturanapróbęodsyłaprzede
wszystkimdomyśleniaodzielejakoprojekcieniemożliwegospełnienia,na-
przemiennejmigotliwościtego,codane,itego,coukryte,coliteralnienapisa-
neinienapisane,uobecnianiatego,conieobecne.Kierujewstronędziełanie-
możliwego,wymagającego–mówiącsłowamiGeorgesaDidi-Hubermana–
Hspojrzenia,któreniezbliżasiętylkopoto,byodróżniaćirozpoznawać,za
wszelkącenęnazywaćtowszystko,couchwycone,leczktóreoddalasięnieco
ipowstrzymujeodobjaśnień.Chodziozaburzonąuwagę,zawieszeniemo-
mentukonkluzji,dziękiczemuinterpretacjamożerozwinąćsięwróżnych
kierunkach,pomiędzyuchwyconąwidzialnościąaprzeżytymdoświadcze-
niemutraty”55.Zawieszeniekonkluzjistwarzaszansęnaróżnorodnośćodczy-
tań,pozwalanachwilęzatrzymaćsię,przystanąć,bywtym,codanewprost,
odszukaćukryte,zamaskowane,nieobecne.Doświadczenieutraty,októrym
mówiDidi-Huberman,pozwalapochwycićperformatyka.
Wstronęestetykiperformatywnej
Charakterystycznedladzisiejszegoliteraturoznawstwakoncepcjelite-
raturybezgranicoliteratura,któraHniemaaniustalonejistoty,aniistnienia”
(JacquesDerrida),którapozostajesztukąHodbieraniasensu”,Hrozwiewania
sięznaczonego”(RolandBarthes),czywreszcierozumienieliteraturyjako
Hmowymilknącej”,Hjęzyka,któryniemówioniczyminnym,jaktylko
---
----
---
---
---
53Ibidem,s.234–235.
54Zob.ibidem,s.236.
55G.Didi-Huberman,op.cit.,s.16.
24
