Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tentrudtworzeniazostajezniszczonyfiogniemimieczem”.Po-
wtarzającysięrytmhistorii,jejtragizmiparadoksynieuwalniają
człowiekaodwiernościżyciu:
Kroczyhistoria,corazsurowsza.
Życiesięsprawdza.Śmierćsięniesprawdza.
Grobymurszeją.Ginąreligie.
Armietopnieją.Mrąichwodzowie.
Krewdopodglebiawsiąkaistygnie–
drzewoporastanowymlistowiem.
Tragizmiparadoksyhistoriinierodzązwątpieniairezygnacji:
przeciwstawiaimpoetatrudnąodwagę,botylkoonanadajesensży-
ciu.Ironiawidocznawzderzaniumitówkultury(ficzłowiekjestdobry
[...]ogniaiwojnyniechce”)iprawdysurowejhistorii,każeodczyty-
waćwojennewierszeBroniewskiegonietylkojakorodzajlirycznego
pamiętnika,wezwaniadowalki,lecztakżejakozapisprzeżyćegzy-
stencjalnychludziciężkodoświadczonychprzezwojnęorazzłoświa-
ta.TensensuniwersalnyrealizujesięwwierszachBroniewskiego
stalepoprzezodwołaniadotradycjipoezjipolskiej.Kluczowymisło-
wamisą:fiwygnaniec”,fipielgrzym”,fitułacz”;przejęteonezostały
zpoezjiMickiewiczaiSłowackiego.Wtensposóbwypełniałysię
wnowychdoświadczeniachPolakówdawnewzorce.Zbieżnościispo-
krewnieniaprzyjmujączęstopostaćaluzjiliterackiej,swoistegodia-
logupoetywspółczesnegozpoetamidawnymi.WGrobieTamerlana
takimukrytymcytatemjestzwrot:fiotowstąpiłemwgróbTamerla-
na”,przywołującyGróbAgamemnona(ósmąpieśńpoematuPodróż
doZiemiŚwiętejzNeapolu).AleuBroniewskiegoniepojawiasięgorz-
kakonfrontacjaheroicznejprzeszłościzmałościąwspółczesnych,nie
padapytanie,zwróconedotych,którzyponieśliklęskę:fiAiluwas
było?”Broniewskinieoskarża,jakHemar,wodzów.Rydz-Śmigły
opuściłkraj,kiedyjeszczetrwaławalka,aleinnigenerałowiewalczy-
liiginęli.NakazwalkiwpoezjiBroniewskiegomawymiarpatrio-
tycznyimoralny,jestkoniecznością,botylkoprzezwalkęprowadzi
drogażołnierza-tułaczadoojczyzny.
PodobnetreściodnaleźćmożnawwojennychwierszachLechonia,
Wierzyńskiegoiwieluinnych.PrzejmującobrzmiąstrofyModlitwy
JózefaŁobodowskiego:
Ziemię,naktórejbyłynamkołyski,
aleniewiemy,czytrumnapostanie,
gdynocgłębokaiświtnamniebliski,
powróćnamPanie...
Ziemię,costopąwydeptanacudzą,
ajednakpatrzywswojezmartwychwstanie,
jakoptakowie,corankiemsiębudzą,
powróćnamPanie...
29
Józef
Łobodowski
Modlitwa
