Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ziemięschylonąkurankomiświtom,
whymnuroczystyipolneśpiewanie,
sprawęnajwyższąirzeczpospolitą
powróćnamPanie...
ModlitwaŁobodowskiegoświadomienawiązujedoHymnu(Smut-
nomi,Boże)SłowackiegoidoMojejpiosnki(II)Norwida.Tonawiąza-
niedotradycjiromantycznej,właściwośćpoezjiwojennejpowstającej
natułactwie,służynazwaniunostalgiinowychtułaczy,poczuciawięzi
zkulturąrodzimą,określasferęobowiązkówipowinności.Ożywienie
tradycjiromantycznejwpoezjiwojennejmauzasadnieniewbiogra-
fiachpoetów,którzymusieliopuścićkraj,alewyrażatakżeprawdy
głębsze:zwracauwagęnatragicznepowtarzaniesięwnaszych
dziejachwielkichzagrożeń,dotykacierpieńindywidualnychizbioro-
wych.Poezjatanieprzywołujejednakmesjanistycznychkonsolacji,
nieakcentujemartyrologiifinaroduwybranego”.Tozrozumiałe:nasz
losniebyłwyjątkowy,wojnadotknęławielenarodów.Poezjawojenna
jesttrzeźwa,wyraźniewyznaczaswojefunkcjemobilizująceieduka-
cyjne.Aletowłaśnie,żecierpieniadotknęływielenarodów,żewojna
objęłaprawiecałyświat,stwarzałoinnąperspektywę–niewyłącznie
polską,leczuniwersalną.Tymzapewnedajesięwytłumaczyćzwrot
dotradycjiantycznej,widocznywwojennychwierszachJózefaŁobo-
dowskiego,KazimierzaWierzyńskiegoiJanaLechonia.Wzaktuali-
zowaniusiętejtradycjiswojąrolęodegrałotakżebezpośrednie
zetknięcieżołnierzy-tułaczynaBliskimWschodziezzabytkamikul-
turygreckiej,perskiej,arabskiej,judajskiej.Tenbezpośrednikontakt
weryfikowałwyraźniezmitologizowanyOrientromantyków.
Poezjapolskaczasówwojny–itażołnierska,itatworzonaprzez
wychodźcówzżeranychprzeznostalgię–stanowipodstawowączęść
dorobkunaszejliteraturywtymokresie.Tomikiwierszyukazywały
sięwwielukrajachimiastach:TadeuszaFangrataKolczastawol-
nośæ(1941)iKazimieryIłłakowiczównyWierszebezlistne(1942)
wBudapeszcie;WojciechaKościelskiegoGrenadierskiestrofy(1942),
JózefaŁobodowskiegoZdymempożarów(1941),KazimierzaWierzyń-
skiegoBarbakanwarszawski(1940),AleksandraJanty-Połczyńskie-
goPsalmy(1943)wNicei;JerzegoPietrkiewiczaZnakinaniebie(1940)
iPokarmcierpki(1943),MariiPawlikowskiej-JasnorzewskiejRóża
ilasypłonące(1940)orazGołąbofiarny(1943),AntoniegoSłonim-
skiegoAlarm(1940)orazPopiółiwiatr(1942),StanisławaBaliń-
skiegoWielkapodróż(1941)iTamtenbrzegnocy(1943),JanaLecho-
niaLutniapoBekwarku(1942),KazimierzaWierzyńskiegoZiemia-
-Wilczyca(1941)wLondynie;KazimierzaWierzyńskiegoRóżawiatrów
(1941),JanaLechoniaAriazkurantem(1945)wNowymJorku;Lu-
cjanaSzenwaldaZziemigościnnejdoPolski(1944)wMoskwie.
30
