Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pokolenie
wieku.WwizjachtychfikoniejeźdźcówApokalipsy”tratująiniszczą
wszystko,fistatkizmurszałewszystkichodysów”niedobijajądosta-
łychbrzegów.Rumowiska,kościludzkie,firozrąbaneispopielone”,
znacząszlakhistorii.Wtensposóbwyznaczonazostajepodstawowa
opozycja:cywilizacji,krwawej,spełniającejsięwokrucieństwie,woj-
nieizniszczeniuorazkulturyludzkiej,którajesttylkobezsilnąsumą
fimarzeńisnów”.Taopozycjaznajdujeswojedopowiedzeniewinnym
przeciwstawieniu:historiiinatury.Naturzeprzypisanyzostajeład,
istnieniewiecznychpraw;nawetśmierć,jeśliprzychodziwwłaści-
wymrytmieprzemianżycianaziemi,niebudzisprzeciwu.Człowiek,
buntującysięprzeciwkoprawomnatury,jestsprawcązłaicierpienia,
dążydosamozagłady.Prawemnaturyjestprzemijanie,przemiana,
fipłynięcie”,prawemhistorii–gwałtownezniszczenie.Tawłaśnieopo-
zycjawypełniaobrazy-wizjewwierszuBaczyńskiegoPokolenie:
Ziemiaowocówpełnapobrzegi
kipisytościąjakpełnamisa.
Tylkoześwierkównapoluzwisa
głowaobciętastraszącjakkrzyk.
Kwiatytokroplemiodu–tryskają
ściśnięteziemią,cotaknabrzmiała,
podtymjakkorzeńskręconeciała,
żywcemwtłoczonepodciemnystrop.
Rozpoznanieabsurdówhistoriijestnajistotniejszymelementem
świadomościpokoleniawojennego.Odrzuciłoonoprzekonanie,wy-
wiedzionezXIX-wiecznejfilozofiiHegla,oładziewhistoriiistałym
postępie.Istotąhistoriijestchaosiabsurd,amarzenieopostępie
tylkosnem,którynigdysięniespełnia.
CzęstoporównywanopoezjęBaczyńskiegozpoezjąSłowackiego.
Podobieństwasąjednakczystozewnętrzne–dotycząwizyjnościob-
razowania.NiemauBaczyńskiegoironii,takcharakterystycznejdla
pierwszejfazytwórczościSłowackiego,innajestprzedewszystkim
interpretacjadziejów:Słowackiwokresiemistycznymbudujewizje
poetyckiewedługinnegoporządku:światem,historiąrządziwyższa,
boskamyśl;cierpienie,zagładaiśmierćsąkoniecznymietapamina
drogachpostępuducha:
Aniktzmogiłniekorzysta
Jenowszczynającyruch,
WiecznyRewolucjonista,
Podmękąciał–leżącyDuch!
Jesttowistociewizjaoptymistyczna.Spojrzeniemłodychpoetów
okresuwojnyokazujesięodmienne.Możnamówićnawetosporze
42
