Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Literaturapolskawświecie.TomVII
wktórymniewartoszukaćwartościliterackich,choćznawcytejtwórczościwie-
dzą,żetakniejest.CzytelnikomwMacedoniigatunektenkojarzysięzzapiska-
mipodróżniczymiEwlijiCzelebiego-tureckiegopodróżnika,którywXVII
wiekuzwiedzałBałkany,krajezakaukaskie,BliskiWschóditp.iktóregotwór-
czośćuznajesięzacenneźródłohistoriograficzne.Możnawięcpowiedzieć,że
wświadomościzbiorowejMacedończykówreportażjestnadallekceważonypod
względemliterackim,bozawieratylkosuchefakty,brakujewnimnarracji,ma
charakterinformujący.Owszem,napisanoostatniotrochębiografiiitzw.książek
historycznych,aleogólnieautorzymacedońscyniesięgająpotengatunek,aby
wyrazićswójtalentartystyczny.Dopieroniedawnozaczętoteżtłumaczyćutwory
polskichreporterów.Kiedyw2014rokuukazałsięmacedońskiprzekładImpe-
riumKapuścińskiego,szybkouznanyzostałzarewelacjęzarównoprzezliteratu-
roznawców,jakicałąrzeszęczytelników,którzypoznalicośnowego,świeżego
wświecieliterackim.
Musimyspojrzećwstecznarozwójliteraturymacedońskiej,abywyjaśnić,dla-
czegodorobeknmagareportażu”,jakimjestKapuściński,takźnozostałporaz
pierwszyprzetłumaczonyiwydanywMacedonii.Zewzględunato,żestandar-
dowyjęzykmacedońskiukształtowałsiędopieropodrugiejwojnieświatowej,
prawdziwadziałalnośćtłumaczeniowa-atymsamymmożliwośćprzekładania
polskiejtwórczościliterackiej-zaistniaławłaśniewtedy.Dlategowięcdodziś
nieprzetłumaczonocałegokanonuliteraturypolskiej.W2013roku,zuwagina
wzrostaktywnościtłumaczeniowejwtymsektorze,przeprowadziłambadanie,
którewykazało,żewciągupięciupoprzedzającychlatprzełożonowMacedonii
25polskichdziełliterackich.Dlaporównania:naprzestrzenidwóchwcześniej-
szychdekad,od1988do2008roku,ukazałosięłącznie25przekładów
3.Tenden-
cjatazauważalnajestdochwiliobecnej,cowiążesięoczywiściezdotacjami
zagranicznymidlawydawnictwitłumaczy,przyznawanymigłównieprzezInsty-
tutKsiążki,alerównieżUnięEuropejską.Dziękitejszerszejperspektywiemo-
żemydostrzecprzyczyny,dlaktórychautorImperiumzostałprzetłumaczonyna
macedońskidopierow2014roku.Musimyteżpamiętać,żewbyłejJugosławii
Kapuścińskiegonietłumaczono.Wlatach80.zostałcoprawdaprzełożony
iwydanySzachinszach,leczodrazuzniknąłzłekksięgarskich,ponieważ
szachPahlawibyłdobrymprzyjacielemprezydentaTity,któryniechciałzerwać
więziprzyjacielskichłączącychobakrajeipocichuwycofałnakład.Jedynym
potwierdzeniemtejhistoriiiistnieniasamegoprzekładujestwypowiedźtłumacz-
3Zob.Л.Танушевска,Јазичнатанормавокнижевниотпревододполскинамакедонски
јазик,w:Македонистикатамеѓутрадицијатаисовременитепредизвици.Зборникнатрудови
одМеѓународнатанаучнакон"еренцијаодржанана21и22ноември2013годинавоСкопје,
red.Г.Цветановски,Скопје:ИнститутзамакедонскијазикnKрстеМисирков”,2017,s.529-536.