Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pop-/post-nliteraturaśrodka”
13
teorięliteratury(genealogię)opozycjiestetycznych(aksjologicznych)utrwa-
lanychprzeznormatywneestetykiiumieszczałająwtradycyjnychmode-
lachredukcjonistycznych:triadyczym/binarnym.Dyskusjeokulturzeilite-
raturzemasowej,próbyjejkulturologiczno-socjologicznegowaloryzowania
podejmowanowEuropie,atakżewUSAodlatpięćdziesiątych
4
.Przemiany
kulturowewRosjipostsowieckiej1poddaniekulturyprawomkomercji,re-
klamy,definiowanieksiążkijakoproduktuwymusiłorewizjęliteratury,pod-
ważająckanonnliterackości”izaowocowałozmianąjejlokalizacjiwobiegu
społeczno-komunikacyjno-kulturowym:
GdywRosjipostsowieckiejksiążkastałasiętowarem,narynekczytelniczy
runęłalawinamasowej,komercyjnejprodukcjiwydawniczej.Tenrodzajlite-
ratury,naZachodziezadomowionyoddawnajakonaturalnyproduktkultury
masowej,przeciwstawionowRosjiliteraturzeelitarnej,wysokiej,podobnie
zresztąjakwswoimczasienaZachodzie.Wopiniiintelektualistówjestto
literaturatrywialna,paraliteratura,subliteratura,pseudoliteratura,literatura
bulwarowa,kiczowatalubpoprostu1jaktookreślanoprzedstulaty1li-
teraturadlakucharek.Słowem1literackiśmietnik,użytkowanywyłącznie
wceluzabijaniaczasu5.
AlicjaWołodźko-Butkiewiczkonstatowała,żeoswajaniesięzekspan-
sjąnliteraturymasowej”byłowRosjiprocesemzłożonym,anowezjawi-
skazwiązanezpojawieniemsięnowychtechnologii(procesmediatyzacji,
digitalizacji,wirtualizacjirzeczywistości),nieprecyzyjnośćterminologiczna
(literaturapopularna/masowa)komplikowałypostrzeganieistotyprocesów
zachodzącychwkulturze.Rozwójrynkuwydawniczego,komercjalizacjakul-
turyiksiążkijakotowarukonsumpcyjnegopowodowały,żeniekulturaelit
(kanonu),arcydzieł,leczmasowa,popularnakształtowałaświadomośćspo-
łeczeństwa.WRosjiradzieckiej,począwszyodlatdwudziestychXXwieku,
kulturamasowa(masskult)
6
byłanarzędziemskutecznejprokomunistycznej
4
J.Hart:ThePopularBook:ahistoryofAmerica’sliteraryTaste.Berkeley&Los
Angeles:UniversityofCaliforniaPress1950;C.Bode:TheAnatomyofPopularCulture
1840—1861.Berkeley&LosAngeles:UniversityofCaliforniaPress1959;R.Williams:
TheLongRevolution.NewYork:ColumbiaUniversityPress1961,London:Chatto&Windus
1961;D.Daiches:ACriticalHistoryofEnglishLiterature.NewYork:PenguinBooks1960;
L.Löwenthal:Literature,PopularCultureandSociety.PrenticeHall:PacificBooks1961;
Ch.Nisard:HistoiredeslivrespopulairesenFrance.Paris1962[2
e
éd.,revue,corrigéeet
considérablementaugmentée];J.Charpentreau,R.Kaës:LaCulturepopulaireenFrance.
Paris:Editionsouvrières1962;J.-L.Bory:EugèneSue.Leroiduromanpopulaire.Paris:
Hachette[impr.Brodard-Taupin]1962.
5
A.Wołodźko-Butkiewicz:nProjektyliterackie”BorysaAkunina.nPrzeglądRusy-
cystyczny”2003,nr1,s.62.
6
WartoodnotowaćwydanąwlatachdziewięćdziesiątychwStanachZjednoczonych
książkę,wktórejpoddanoanaliziezjawiskakulturymasowejlat191711953wparadygma-
