Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
MonikaKucner
Przyciągałaprzedewszystkimzwykłychrobotnikówfabrycznych,chłopów
zokolicznychwsi,handlarzyorazfabrykantów,którzybylizainteresowanipo-
prawąswojejegzystencjimaterialnej.Najważniejszymidlanichwartościami
byłypracaorazpieniądz.Ichżycieskupiałosięprzeważniewokółwarsztatów
tkackich,fabryk,robotniczychpodwórekorazkościołów.Towłaśnieonewy-
znaczałyrytmdniaznakomitejwiększościłódzkiegospołeczeństwa.Nakulturę
irozrywkępozostawałonajmniejczasu.Jednaknieoznaczato,żewŁodzinie
pojawiałosięwogólezainteresowanieliteraturąikulturą.
Tonżyciukulturalnemumiastanadawalinajbogatsiłodzianieniemiec-
kiegoiżydowskiegopochodzenia.Towłaśnietaelitaprzemysłowamiasta
powoływaładożycialiczneinstytucjekulturalno-oświatowe,organizacjeito-
warzystwa,wramachktórychkultywowanotradycjewyniesionezdawnych
stronojczystych.Najbogatszymłodzianomniemieckiegopochodzeniamiasto
zawdzięczapowstaniewieluinstytucjifinansowych,szkół,szpitali,ochronek,
kaschorych,atakżeteatrówczykościołów.Mniejsząaktywnośćwykazywali
oninatomiastnapoluliterackim,oczymświadczychociażbybrakstowarzy-
szeńorazzwiązków,któreskupiałybyludzizainteresowanychsztukąpisarską.
Łódźniemiaławtymczasieniemieckojęzycznychgrupliterackich,wspólnie
pojmującychceleizadanialiteratury.Braktakichorganizacjipowodował,że
wmieścienieosiedlalisięzawodowipisarze,ajeślijużktośpoświęcałsiępi-
saniutekstów,tojegostatusspołecznybyłtakniski,żeprawieniezauważalny.
Dlategoznakomitawiększośćosóbzajmującychsiępisarstwembyłaprzedsta-
wicielamiwolnychzawodów-lekarzami,adwokatami,nauczycielami,dzienni-
karzamilubpublicystami.Doświadczeniawdziedzinieliteraturyzdobywano
najczęściejwszkole,gdzieistniałyamatorskiekółkaartystyczne.Donichna-
leżałym.in.działająceprzyNiemieckimGimnazjumŁódzkimkółkavSchiller-
kreis”orazvIntegervitae”2.Systematycznenauczanieliteraturywramachtych
organizacjimiałonaceluposzerzaniewykształcenia,popularyzacjęwiedzy
isztuki,jakrównieżupowszechnianieksiążkiiczytelnictwaorazkształtowa-
łoideeartystycznewśrodowiskułódzkim,któremiałocharakterrobotniczy.
Młodziludzie,wzorującsięnakanonieeuropejskiejliteratury,tworzyliwłasne
teksty,któreprezentowalipóźniejnałamachlokalnejprasyorazwkonkursach
literackich.Młodzieższkolnabyłajednakzbytmałodoświadczona,abyprowa-
dzićpoważnedebaty,którepobudziłybyrozwójżycialiterackiegowmieście.
Obokszkołyistotnymczynnikiemwspierającympowstawanieliteratury
wŁodzibyłalokalnaprasa.Wiodącąrolęwtworzeniużycialiterackiegomia-
2Por.F.Weigelt,DasLodzerDeutscheGymnasium.GedenkschrifzurGründungdes
LDGam29.November1906undzurFeierdes50.JubiläumsinWeinheim,Weinheim
1956.
