Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MonikaKucner
InstytutFilologiiGermańskiej
1.NIEMIECKLITERTURWŁODZI
WXIXIXXWIEKU
ŁódźbyławXIXinapoczątkuXXwiekuośrodkiem,wktórymniewystę-
powałysprzyjającewarunkidorozwojuliteratury.Złożyłosięnatenfaktwiele
czynników.Taniewielkawówczas,położonawgłębipuszczywioskazyskała
wroku1423prawamiejskie,któresprawiły,żestałasięnadługielataniewiel-
kimmiasteczkiemrolniczo-handlowym,zamieszkanymprzezdrobnychkup-
cówirzemieślników.Ludność,zamieszkującatetereny,niezdołaławykształcić
żadnychwzorcówkulturowychczyliterackich,którestanowiłybyukładodnie-
sieniadlainicjatywpisarskichpóźniejszychpokoleń.Dlatego,kiedyporoku
1820miastoznalazłosięwzasięguwielkichprzeobrażeńgospodarczych,na-
pływającydoniejniemieckojęzyczniosadnicymoglinawiązywaćjedyniedo
doświadczeńliterackich,charakterystycznychdlamiejsc,zktórychprzybyli.
KolejnelatarozwojuŁodziprzemysłowejrównieżniebyłykorzystnedlaroz-
wijaniasięliteratury.
Miastowzrastałowwyjątkowoszybkimtempiezarównopodwzględem
demograficznym,jakiinfrastrukturymiejskiej.Dynamicznyprzyrostludności
następowałoddrugiejpołowylatdwudziestychXIXw.Podkoniectejdekady
miastozwiększyłoliczbęmieszkańcówpięciokrotnie.Napoczątkulatczter-
dziestychŁódźosiągnęłaliczbęokoło20tysięcymieszkańców.Bezpośred-
nioprzedwybuchemIwojnyświatowejmiastobyłojużponadpółmilionową
metropolią.ObokkolonistówniemieckichprzybywalidoŁodziPolacy,Żydzi
iRosjanie(ciostatnizatrudnianigłówniewadministracji,wojskuipolicji)1.
Wrazzdynamicznymwzrostemliczbyludności,zmieniałasięinfrastruk-
turamiasta.JakgrzybypodeszczuwyrastaływŁodzicoraztonowegmachy
fabryczne,szykownerezydencjenajbogatszychfabrykantów,znaczniemniej
okazałedomyzwykłychrobotników,jakrównieżwszelkiebudynkiużyteczno-
ścipublicznej.Miastorozwijałosięwvamerykańskimstylu”
.Jednakżemimo
takdynamicznychprzemianŁódźnigdyniebyłaMekkąartystówipisarzy.
1Por.J.K.Janczak,StrukturaspołecznaludnościŁodziwlatach1820-1918,[w:]
Polacy-Niemcy-ŻydziwŁodziwXIX-XXw.Sąsiedzidalecyibliscy,red.P.Samuś,
Łódź1997.