Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JörgRiecke
UniversitätHeidelberg
2.WARIACJETRNSKULTUROWE
JĘZYKNIEMIECKIWŁODZI:
ŁÓDZKNIEMCZYZNAI‘LODZERDEUTSCH’
1.Uwagiwstępne
Whistoriibadańgermanistycznychnaddziejamijęzykapojęciatakie,jak
vinterkulturowość”ivtranskulturowość”niemajądługiejtradycji.Fakttenwy-
nikaprzedewszystkimzrozwojugermanistykijakodziedzinybadawczej.Na-
rodziłasięonanapoczątkuXIXw.jakovfilologianarodowa”ibędącwzamyśle
swegorodzajurekompensatązapolitycznerozbicieNiemiecpostawiłaprzed
sobązadanieukonstytuowaniaszerokorozumianejjednościhistorycznejikul-
turowej.Dlategoodmomentunarodzingłównymjejcelembyłodążeniedo
stworzenianowożytnej,jednolitejpisanejwersjiniemczyzny,zrozumiałejnie-
zależnieodgranicposzczególnychregionów.Zrodziłasięwówczastakżepo-
trzebanakreśleniaperspektywyczasowej,drogiisposobu,wjakiównowywa-
riantnormatywnegojęzykapisanegozaczniepowszechnieobowiązywać.Choć
germanistykajużdawnoodeszłaodideivnarodowejfilologii”inieszczędzitru-
du,byprowadzićbadaniawperspektywieeuropejskiej,totakżewtymkontek-
ściehistorycznaanalizakontaktówjęzykowychkoncentrujesięprzedewszyst-
kimnawpływiekontaktówzjęzykieminnymniżniemiecki(czytowwersji
literackiej,czyteżjakodialektyregionalne)naniemczyznęorazsposobiejej
przeobrażenia.Takbyłorównieżwmoimprzypadku,gdyponaddwadzieścia
lattemuporazpierwszyzająłemsięfenomenemvłódzkiejniemczyzny”
.Od-
czułemwówczassilnąpotrzebędokładnegozapoznaniasięzfaktami,dotyczą-
cymidziejówjęzyka-niemieckiego!-wpolskimmieścieŁodzi1.
1Badaniatewiążąsięściślezwieloletnim,finansowanymześrodkówDAAD,
partnerstwemInstytutówGermanistykiwŁodziiGieBenorazlicznymiwykładami,
obejmującrównież-obokpracpoświęconychniemieckojęzycznymtekstomzget-
taLodz-Litzmannstadt-tymczasowewynikibadańjęzykoznawczych,dotyczących
okresudoIIwojnyświatowej,którewtymszkicuniecoposzerzymy.Por.J.Riecke,
