Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
LOGIKAKRYTYCZNEMYŚLENIE
Nietrzebanikogootymprzekonywać,jakważnąjestrze-
cząposiadaćumiejętnośćlogicznegomyślenia.Ktonieumie
myślećlogicznie,tennarażonyjestnakażdymkrokuna
błąd,narażonyjestnato,żeprzewidywaniajegoniebędą
sięzgadzałyzrzeczywistością,awskutektegowdziała-
niuswymnapotykaćbędzienieprzewidzianezapory,które
uniemożliwiąmurealizacjęzamierzeń1.
KazimierzAjdukiewicz
Przezlogikę,czylisztukęmyślenia,pojmujęsztukęposłu-
giwaniasięrozumem,awięcnietylkoosądzaniatego,co
jestdane,lecztakżewynajdywaniatego,cojestukryte.Jeśli
takasztukajestmożliwa,innymisłowy,jeślimożnaznaleźć
wniejwyraźnypożytek,townioskujemy,żetrzebadążyćdo
niejnawszelkisposób,cenićjąwysokoiuważaćzaklucz
dowszystkichsztukoraznauk2.
GotfriedWilhelmLeibniz
1
Hasłokrytycyzmu(krytycznegomyślenia)bywazwykletraktowanejako
niezbędnywymógracjonalnego,rzetelnego,odpowiedzialnegozasłowomyśle-
nia,wosiągnięciuktóregoistotnąrolęodgrywająnarzędziadostarczaneprzez
logikę.Hasłoukrytycyzm”wymagajednakkrótkiej,wstępnejcharakterystyki,
jakożenagrunciefilozoficznymjegoużyciegrozinieporozumieniami.Często
bowiemnapierwszyplanwysuwasiętakiejegorozumienie,przyktórymczyni
sięodwołaniedodoktrynyImmanuelaKanta,określanejmianemkrytycyzmu.
Wszerszymzaśniecosensiechodziłobyowszelkieprądyfilozoficzne,które
czyniąteoriępoznaniapodstawąwszelkiegofilozoficznegobadania3.Doktryna
1Por.K.Ajdukiewicz,Zaryslogiki,PZWS,Warszawa1958(wyd.5),s.3-4.
2Por.G.W.Leibniz,ListdoG.Wagnera,przeł.H.Moese,[w:]G.W.Leibniz,Wy-
znaniewiaryflozofa.Rozprawametafzyczna,Monadologia.Zasadynaturyiłaskiorazinne
pisma,przeł.S.Cichowicziinni,PWN,Warszawa1969,s.203-204.
3Tedwaznaczeniabywajączęstowsłownikachfilozoficznych,zwłaszczatych
dawniejszych,wyodrębnianejakopodstawoweznaczeniaterminuukrytycyzm”
.Por.np.
