Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prolegomenametodologiczne
11
krytycznejanaliziewświetlewłasnychprzekonań,niemożemyniepy-
taćoichprawdziwość,tj.oflpokrewieństwo”zrzeczą,októrejmówią.
Ricoeuruznajetuwartośćzasadyfluwierz,abyśzrozumiał”
:bezdo-
puszczeniachoćbynapróbę,żeinterpretowanesymboleniosąpraw-
dę,niesposóbzrozumieć,coprzezniechcąpowiedziećichtwórcy.
Prowadzitoflozofadotrzeciegostadiumzrozumienia,którepolega
naflrozwiązaniuzagadkiczłowiekanapodstawie[interpretowanych]
symboli”(Ricoeur1985,s.73).Posługującsięsłowamiinnegowielkiego
hermeneuty,H.G.Gadamera,możnapowiedzieć,żepełnyprocesro-
zumieniaobejmujerównieżfazęzastosowaniainterpretowanychsym-
bolidorozjaśnieniaiukształtowaniawłasnejegzystencjiinterpretatora
(por.Gadamer1990,s.291-318).Interpretatorniemożezatempozostać
niezaangażowanymobserwatoremiflanalizatorem”systemu,który
wżadensposóbniedotykajegowłasnegożycia.
Wnioskiwysuwaneprzezhermeneutykęznajdująwsparcietakże
wanalizachdotyczącychflozofijęzyka,jegoznaczeniairozumienia,
bardziejszczegółowo,jakożewłaśnieonepełniąważnąrolęwmoim
myśleniu.
WpracachpóźnegoWittgensteina(por.Wittgenstein2000),atakże
J.McDowella(1994)iH.Putnama(np.1989;1994)możnaznaleźćprze-
konująceargumentynarzecztezy,żeistniejeścisłyzwiązekpomiędzy
aktywnościąpojęciowączłowiekaapozostałymisferamijegoegzysten-
cji.Zjednejstronytrzebawięcuznaćpojęciowycharakterwszelkiego
ludzkiegodoświadczeniaświata.Chodzituoto,żetreśćdoświadcze-
niamacharakterpojęciowy,coznaczy,żekażdedoświadczeniepowią-
zanejestzprzekonaniemcodoswojejtreści.Zdrugiejstronypojęcio-
wośćposiadazistotyswojejaspektpragmatyczny.Ważnymaspektem
każdegoprzekonaniadotyczącegotreścidoświadczeniasąbowiem
określoneoczekiwaniaidyspozycjewzględemtego,codoświadczane.
Posiadaćpojęcietoposiadaćzdolnośćdoodpowiedniegopostępowa-
nia,zdolność,któraobejmujem.in.umiejętnośćposługiwaniasięzna-
kamiwsposóbstosownydosytuacji,alemaznacznieszerszyzakres.
Pojedynczepojęciaposiadająsenstylkowszerszymkontekścieca-
łegosystemupojęciowego.Każdeprzekonaniepowiązanejestzatem
zcałymsystememprzekonańipraktyk,tworzącychcałościowyobraz
światai–jednocześnie–sposóbżycia.Wtymsensiemożnapowiedzieć,
żekażdedoświadczeniepojawiasięinabierasensunatlecałegoukła-
dupojęciowego.Pojęciowycharakterdoświadczeniasprawiabowiem,
1Szczegółowądyskusjęnatentemat,wrazzodnośnikamidoliteratury,możnazna-
leźćwSikora2004.
