Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Antropologiasłowa
jegozwykłąreprezentacją,leczswoistąpostaciąjegoaktywizacji.
Dziękiniejmożnaśrodkamitego,coznane,doprowadzaćdogene-
rowanianowychznaczeń,doudostępnianiaichinnym,aprzeztodo
ciągłegoprzekształcaniasferyznaczeńwspólnych.
Filozoftraktujezatemsłowojakoodrębnąpostaćbytujęzykowego
–przekraczającąantynomięlangueiparole,boniebędącąwytwo-
remzewnętrznejperspektywyteoretycznej,leczosadzonąwżywym
doświadczeniupodmiotumówiącego.Słowomatuwieleoblicz:po-
sługujesięśrodkamioferowanymiprzezsystemjęzykowy,wyłaniasię
zwewnętrznychintencjijednostki,ugruntowujeizarazemrozwijazasób
wspólnychznaczeń,spajającyspołecznościludzkie.Jakobytkulturo-
wysłowojestmotywowaneprzezkulturęizarazemstanowijejgłówną
energię–majączdolnośćdotranscendowania,pozwalaczłowiekowi
przekraczaćuniwersumzastanychznaczeń,aprzeztowpewnejmie-
rzeprzekraczaćsamegosiebie.
Alejestjeszczejedenaspekttakiegosposobuistnieniajęzyka.Mer-
leau-Ponty,charakteryzującprzejawynaszejobecnościwsłowieipo-
przezsłowo,pisze,żeHoperacjeekspresji,wszczególnościzaśsłowo,
wchwiliswychnarodzinustanawiająwspólnąsytuację,którajestnie
tylkowspólnotąistnienia,alerównieżwspólnotądziałania.Tuwłaśnie
dochodzinaprawdędokomunikowaniasię,tumilczeniezostajeprze-
rwane”11.Inależałobydodać:tuprzerwanyzostajebezruch,tuna-
prawdęujawniasięenergeia.Cowięcej,niechodzijedynieowigor
itwórczedziałaniesłowawporządkuznaczeń,oczymdotądbyła
mowainaczymkoncentrowałsięMerleau-Ponty.Chodzirównież
odziałaniesłowawobszarachpozajęzykowych–nietylkoowspólno-
tękomunikowaniasię,alewłaśnieowspólnotędziałania.Tegookreś-
leniaflozofużywa,aleniepodejmujejużjegoimplikacji.
Awięcmytouczyńmy.Właściwiezaśprzywołajmymyśltych,któ-
rzyzadanietopodjęlijużwcześniej.Mamnawzględziebadaczybę-
dącychantenatamiantropologicznegopodejściadosłowaijego
badania:klasykaantropologiispołecznej,BronisławaMalinowskiego,
twórcęHetnografcznejteoriijęzyka”,orazradykalnegoterapeutęf-
lozofi,LudwigaWittgensteina,któregopóźnamyśldajesięinterpreto-
waćnietylkowkategoriachkulturowych12,alerównieżwkategoriach
11M.Merleau-Ponty,Obecniwsłowie,przeł.J.Skoczylas,[w:]tegoż,Prozaświata...,
s.72(podkr.G.G.).
12Zob.np.:A.Zaporowski,Wittgensteinakultura,Poznań1996.
32
