Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MACIEJPTASZYŃSKI
teresowaniaideamiLutramożnadostrzecokoło1523r.,gdyAndrzej
Krzyckipisał,żeprzełożonyjednegozkrakowskichszpitaliprosiłgo
ozezwolenienankonsekrowaniekielicha”
,wczymmożnadomyślać
sięprośbyozgodęnarozdanieeucharystiipoddwiemapostaciami34.
Nowikaznodziejemniejlubbardziejotwarciegłosilinowąnaukę,
aczasembyćmożenawetrozdawalieucharystiępoddwiemaposta-
ciami.Ponieważtreśćkazańniejestznana,możnadziśtylkospekulo-
waćnatematukazanegownichobrazuLutrairuchuwittenberskiego.
Takżemotywacjesłuchaczyniezawszemusiałybyćjednoznaczne:być
możeprzyciągałyichnietylkopobudkireligijne,lecztakżegłódnowo-
ściiciekawośćświata.ZpewnościąjednakwiadomościoLutrzewycho-
dziłydziękitemupozamediumpismaidruku,czegodowodzirównież
treśćniektórychantyprotestanckichedyktówZygmuntaI,nakazują-
cychkonfiskatęnietylkoksiążek,lecztakżeobrazkóworazpiosenek35.
PostaćLutraiwydarzeniazWittenbergistałysięwówczaspopu-
larnymtematemzabawkarnawałowych.Pierwszymznanymwystępem
tegotypujestparodiakonfliktuLutraipapieżawystawionawGdań-
skuprzezbractwoRajnoldaw1522r.,auwiecznionaprzezkronikarza
SimonaGrunaua36.WbrewopiniiMonikiKuleczkizapewneniebyła
tonsztukapropagującanaukiLutraiszydzącazmnichów,biskupów
34AT,t.6,nr277,s.315,A.KrzyckidoP
.Tomickiego(Venitadmecum
maximisprecibusprepositushujushospitalis,utintercederemadRmam.Dtionem.
vram.,quoillicalicemconsecraredignaretur).
35ArchiwumPaństwowewGdańsku(dalej:APG),sygn.300,53/11,s.1-2;
AGAD,MK,t.40,s.73;t.42,k.151-152(drukw:AT,t.8,nr57,s.75-76),Edictum
Regium,nelibriluteraniinusuhabeanturetadMarsalcumCuriecomportentur,8
VII1526;innadatacjaw:AGAD,MK,t.39,k.824(drukw:AT,t.8,nr58,s.76-83,
StatutaetOrdinationesperSigismundumprobonoetpacatostatuGdanensicivita-
tisfacte,Gdańsk20VII1526;P
.Simson,Geschichte,t.4,s.143-151).(Innitentes
autemcumnostrisprioribustumetiamaliorumregumetprincipumchristianorum
edictisacdecretis,inhibemus,nequisdeincepslibrosabecclesiacatholicadissiden-
tesetdamnatos,necnoncantilenas,picturasinhonestas,libellosfamososetaliaid
genus,quevelreligionidetrahunt,velbonamfamamcujuspiamaspergunt,invehat
inhanccivitatemnostram).AGAD,MK,t.42,k.158(Elbląg,7VIII1526).
36S.Grunau,PreussischeChronik,Duncker&Humblot:Leipzig1876/1896,
t.2,s.50i646-647;J.Bolte,DasDanzigerTeaterim16.und17.Jahrhundert,
VerlagvonLeopoldVoss:Hamburg1895,s.1-3;U.Arnold,op.cit.,s.107-108.
~36~