Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
młodziutkaIzabelazPoniatowskich,zamawiaładlasiebieodzieżokroju
charakterystycznymdlakobietciężarnych.
WracającdopierwszejpaniBranickiej,wskazaćtrzebanajejwysoceroz-
budzonyinstynktopiekuńczy.Podopiekąchorążynyczęstoprzebywałojej
najmłodszerodzeństwo,zwłaszczaulubieńcywszystkichwrodzinie:trzy-
nastoletniaKarusiaipięcioletniHieronimeczek211.Onajmłodszymbracie
pisaładomatki:„mamnadziejęsamaodwieśćWKsMDobrodziejceHieroni-
meczka,złaskiBoskiejzdrowegoisrodzegrzecznego,ipodziękowaćWKsM
matceiDobrodziejcezakonfidowanienajwiększegoswegoskarbu”212.Istot-
nieBranickaodwiozłagoosobiściedoBiałej,zawiadamiając:„dzisiejszego
dniaszczęśliwieprzywiozłamHieronimeczkazdrowiusieńkiegoigrzeczne-
godoBiałej”213.WkręgubiałostockiegodworuBranickichprzebywałyteż
wojewodziankiBranickie,niezamężnesiostryJanaKlemensaBranickiego,
nadktórymiksiężnaroztaczałapieczę.CzęstowspominałaUrszulkę,siostrę
męża,wtedydwudziestotrzyletniąpannę,któraczterylatapóźniejpoślubiła
starostębolimowskiegoJanaKazimierzaLubomirskiego(1692-1737):„Ur-
szulkęswojąodeślędoBiałejdlatańcafrancuskiego,alejeżelisięniepogodzę,
tojąwezmęzemnądoWilna,niewiemjeszcze,jeżelimójJaśpojedzieze
mną”214.KatarzynaBarbaraBranickaprzywiązywałasięteżniezmiernie
doswoichdomowychzwierzątek,cobyćmożewjakimśstopniurekompenso-
wałojejpotrzebęopiekuńczości.Zupodobaniemhodowałapapugiikanarki,
cobyłowówczaspopularnąrozrywkąeleganckichdam,oczymświadczy
takżeikonografiaepoki215.Poświęconajednaktemuzajęciuuwaga(czytelna
211KatarzynaBarbaraRadziwiłłowadoAnnyKatarzynyRadziwiłłowej,wStołowaczu
2XI1720,AGAD,ARV,sygn.1335,k.22.
212KatarzynaBarbaraRadziwiłłowadoAnnyKatarzynyRadziwiłłowej,zBiałegostoku,
30X1721,ibidem,k.127.
213KatarzynaBarbaraRadziwiłłowadoAnnyKatarzynyRadziwiłłowej,zBiałej22XI1721,
ibidem,k.144.
214KatarzynaBarbaraRadziwiłłowadoAnnyKatarzynyRadziwiłłowej,zBiałegostoku,
18IV1721,ibidem,k.89.
215Ikonografiaokresunowożytnegoobfitujewprzykładykobiet,którechętniepor-
tretowałysięzeswoimipupilamiopapużkami,kanarkamiimałymipieskami(najczęściej
mopsami).Popularnebyłyteżportretyzulubieńcamidworu,którzydbaliocodziennąroz-
rywkę-czarnoskórymidziećmiczykarłami.Natematichobecnościnadworachmagnackich
zob.J.Pokora,Personapersony.Typyosobowościbłaznawsztukachpięknych[wo]Psy,błazny,
dzieci,królowie…StudianadsztukąXV-XVIIIwieku,Warszawa2006,s.41-52;B.Fabiani,Ni-
ziołki,łokietki,karlikowie.ZdziejówkarłównadwornychwEuropie,Warszawa1980;A.Słaby,
Rządzichaoleszyckał,s.260;B.Popiołek,DwórJadwigizJabłonowskichWoroniczowej,kaszte-
lanowejkijowskiej,jakoprzykładorganizacjiszlacheckiegodworukobiecegowXVIIIw.[wo]Dwór
kobiecywRzeczypospolitejXVIIiXVIIIwieku,red.B.Popiołek,A.Penkała-Jastrzębska,K.Pyzel,
Kraków2021,s.125-154;A.Penkała-Jastrzębska,Służbanakobiecymdworzemagnackim:
70
