Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
1.Naturawspółczesnejrachunkowościnauka,politykaipraktyka
Podsumowaniemrozważańnatematwybranegoinstrumentariumnaukowego
rachunkowości,któretworzyjejodrębnośćiwyjątkowość,jestfragmenttwórczości
Z.Herberta,którywyróżniadwienajważniejszedziedzinytwórczegożycia:poezję
ibuchalterię.Ichociażbuchalteriatoksięgowość,jejfunkcjonowaniewynikazfun-
damentalnejzasadyrachunkowości-zasadydualizmu,uznanejzaistotneinstru-
mentariumrachunkowości.Wjegotwórczościnksięgarachunkowazostajepodnie-
sionadorangisymboluuczciwegoopisuświata,podobniejakpoezja,której
zadaniemjestsumienneprzedstawienieprawdy.Epifomicznazdolnośćpoezjiibu-
chalteriizwiązanajestzmożliwościąobusztukdoobjawianiaistotyskrytejpod
chaosemsplątanychzdarzeńiichniejednoznacznychocen”(Ruszar,2016,s.31)22.
1.1.3.Rachunkowośćtrójwymiarowajakoinspiracjadlamodelukoncepcyjnego
majątkuniewidzialnego
Analizainstrumentariumzobszarunaukiipolitykirachunkowościuświadamia,że
obecnierachunkowośćniedysponujeodpowiednimirozwiązaniami,któreumożli-
wiłybywpełnipodjąćtematykęczynnikówniematerialnych,czylisprostaćoczeki-
waniompraktyki(np.potrzebominformacyjnyminteresariuszy).Poszukującuza-
sadnieniadlawłączeniaichdomajątkuprzedsiębiorstwa,zwróconouwagęna
rachunkowośćtrójwymiarową,którejtrzeciwymiarwykraczapozatradycyjną
strukturęmajątkuujawnianegowrachunkowości.
Rozwójrachunkowościjestzauważalnyrównieżwrozszerzeniuwymiarowo-
ścirachunkowości,cojestokreślonewformulenodjednowymiarowegodotrójwy-
miarowegomodelurachunkowości”.Modelrachunkowościtrójwymiarowejzostał
uznanyzaznaczącywkładwrozwójteoriirachunkowości23.Autoremmodelura-
chunkowościtrójwymiarowej24jestY
.Ijiri,którypodkonieclat80.XXw.opubliko-
22Z.HerbertoddałcześćksięgowościwopowiadaniuPortretwczarnychramach,którego
głównybohaterjestzakochanywbuchalterii:nPodniachwypełnionychciężkąpracązarządcaholen-
derskichkoloniidoznawałulgi,ukojenia,prawiefizycznegoszczęścia,kiedymyślałobiałychkartach
papieru,odwukolumnachcyfrpodrubrykamiwinien-ma,booneporządkowałyzawiłyiciemny
świat,niczymkategorieetycznedobraizła.BuchalteriabyładlaCoenanajwyższąformąpoezji-wy-
zwalałaukrytąharmonięrzeczy”(Ruszar,2016,s.27).
23OdnoszącsiędopojęciaparadygmatuT.S.Kuhnaorazparadygmatustrategiczno-informacyj-
negoR.Mattessicha,możnadeliberowaćnadcharakteremmodelurachunkowościtrójwymiarowej,czy
jestonrewolucyjny,czyewolucyjny.Y
.Ijiritraktowałgojakorozszerzenierachunkowościdwuwymia-
rowejijednocześnieniestwierdzonokryzysuwjejfunkcjonowaniu,dlategonależyuznać,żerachun-
kowośćtrójwymiarowamacharakterewolucyjny(Wójtowicz,1999,s.80).
24TytułartykułuY
.IjiriegoAFrameworkforTriple-entryBookkeepingz1986r.możnaprzetłu-
maczyćZarystrójwymiarowejksięgowościlubbardziejdosłownieZarysksięgowościztrzemanieza-
leżnymiukładamikont.Porazpierwszyokreślenianrachunkowośćtrójwymiarowa”użyliw1989r.
E.BurzymiM.Dobija(1989),uznająctosformułowaniezabardziejtrafne,ponieważtermintriple-
-entrybookkeepingodnosisiędoksięgowości,zktórąmodelmaniewielewspólnegowtrzecimwymia-
rzerachunkowości.