Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odtłumacza
9
powieściXVIIwiekuKsiężnadeClèves,wktórejautorstwiepodobno
iLaRochefoucauldmiałudział.PanideLaFayette,znaczniemłodszaod
LaRochefoucaulda,byłabardzowątłegozdrowiaizapadałaczęsto;jego
nękałyatakipodagry;żyjątedywzaciszusalonupanideLaFayette,pocie-
szającsięirozrywającwzajem.stosunektenrozpraszaniecomelancholię,
wjakiejusposobienie,rozczarowaniażycioweismutkirodzinnepogrążyły
pisarza.nadworzeLaRochefoncauldpojawiasięrzadko,mimożeLudwik
XIVwitagotamzawszezosobliwymiwzględami.Pewnawrodzonanie-
śmiałośćkażemusięuchylićodfotelaakademii,któregopropozycjęzjed-
nałymuMaksymy,azktórymwiązałsięprzymuspublicznegoprzemówie-
nia.umierawroku1680.
Znajsiebiesamego,otogodło,jakiemożnabydaćliteraturzefrancu-
skiej.tanamiętnośćpoznaniasiebie,wyłuskaniaprawdywewnętrznej,
istotnejtreściczłowiekazosłonekpozorów,towarzyszycałejtejliteraturze.
odmontaigne'adoRussa,odbalzakadoProusta,wciążspotykamyten
motywprzewodni,tępotrzebę.zarzutyniemoralności,cynizmu,jakiespo-
tykałynieraztęliteraturę,mająprzeważnieźródłowtejpotrzebiezdziera-
niaoponkryjącychprawdę.montaigneiRousseau,ibalzac,iProustmają
wswojejanaliziemomentycyniczne.
montaignejestojcemtejdążnościliteraturyfrancuskiej.Próbowanie
duszyludzkiejwszelkimiodczynnikami,abyzbadaćjejistotę,staranne
odróżnianiepozoruodtreści,wolnaoduszanowaniaanalizakażdegooby-
czaju,choćbynawetnajbardziejzadawnionegoiuświęconego—ototreść
Próbmontaigne'a.ajakiżlepszyprzedmiotmożeczłowiekznaleźćdlatej
analizyniżsamegosiebie?toteż,wmiaręjakmontaigneposuwasięwswo-
imdziele,Próbyjegostająsięszerokimautoportretem.
wswojejepocemontaignebyłzjawiskiemodosobnionym.alezcza-
semdziełojegowydałoowoce.wstolatponimjegosamotnarozrywka
staniesięsalonowązabawą.zinicjatywydostojnejMademoiselle,każdy
wjejgroniezobowiązanyjestnakreślićwłasnyportret,fizycznyiduchowy.
Portretytewydanopotemjakozbiorek:figurujetamiautoportretLaRo-
chefoucaulda,jesttopierwszyjegoutwórliteracki,jakisiępojawiłwdru-
ku.zauważmynawiasem,jakiejkulturyliterackiejdowodzipowszechne
uprawianietejwcaleniełatwejzabawy!
boteżpomiędzyepokąmontaigne'aaLaRochefoucauldaznajdu-
jesięokreswytężonejpracynadjęzykiem,nadformą.montaignebyłto
szlachcicgawędziarz,któryspisujeswojemyślitakjakmuprzychodządo
