Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GryzeldązZamoyskich,siostrąElizy),księżnęAugustowąPotocką
(AleksandręzPotockich)zWilanowa,księciaLeonaSapiehę(brata
księżnejAdamowejCzartoryskiej)zeLwowazżoną(JadwigązZamoy-
skich)izdorastającymsynemAdamem.OkilkunastoletnimAdamie
Sapieszewielesięwtedymówiłozasprawąjegobohaterskiegoczynu:
spontanicznieiznarażeniemwłasnegożyciauratowałnieznajomądamę,
przezzatrzymaniekoni,którejąponiosły.CzęstymibywalcamiDobiadów
czwartkowych”bylitakżeksiążęta:KsaweryBranicki,JerzyLubomirski,
EustachySanguszkoiwieluinnych.WpamiętnikachKsaweraGrochol-
skapodkreślaniezwykłąatmosferę,stwarzanąprzezgospodarzyHotelu
Lambertpodczaszabawispotkańtowarzyskich.Przejawiałasięona
wokazywaniugościomautentycznejserdecznościiuprzejmości,bez
względunapozycjęzajmowanąprzeznichwówczesnejhierarchiispo-
łecznej.Hrabinamiaławrażenie,żesiedzibaCzartoryskichstanowiserce
Polskiwymazanejzmapyświata,aleistniejącejwumysłachiduszach
Polaków.UlegałazłudzeniujakbyDkrajcaływpanoramieprzesuwałsię
przedoczamiwidzawtychuroczychsalonach”43.
Tanawskrośromantycznawizjawzaskakującysposóbprzypomina
malowanewlatach1849–1860przezTeofilaKwiatkowskiegokilkana-
ścieakwarelzatytułowanychBalwHôtelLambert(PolonezChopina).
JerzegoCzartoryskiego)zamieszkaławWiedniu,prowadzącpracecharytatywnena
rzeczpolskiejmłodzieżystudiującejnatamtejszymuniwersytecie.WdobieWio-
snyLudówrządaustriackiuznałjejdziałalnośćzaniebezpiecznąinakazał(jako
poddancecararosyjskiego)opuszczenieAustrii.WyjechaławtedydoParyża,gdzie
brałalekcjeuFryderykaChopina.Zczasemstałasięjednąznajlepszychinterpre-
tatorekutworówdziełChopina,atakżejegoopiekunką.Należaładowąskiegogro-
naosób,któretowarzyszyłykompozytorowiwostatnichchwilachżycia.Wstolicy
Francjiutrzymywałasalon,przyjmująctamwybitneosobistościpolskiejifrancuskiej
elity.Jednocześniewspomagałafinansowopolskichemigrantów.Okresowowłączała
siędodziałalnościpolitycznejHoteluLambert.KoncertowaławParyżu,Londynie,
Wiedniu,Poznaniu,LwowieiKrakowie,gdziemieszkałaod1869r.igdziezmarła
(W.Hordyński,CzartoryskaMarcelinazRadziwiłłów,[w:]PSB,t.IV,PAU,Kraków
1938,s.246–248).KsiężnaMarcelinabyłajednąznajbliższychinajwierniejszych
przyjaciółekMariizGrocholskichCzartoryskiej.
43PamiętnikiXaweryzBrzozowskichGrocholskiej…,s.514–520,cytats.516.
OHoteluLambertjakocentrumżyciarodzinnego,kulturalnego,artystycznego
ipolityczno-dyplomatycznegoWielkiejEmigracjipisalitakżem.in.M.Handel-
sman,AdamJerzyCzartoryskiś,s.218–246;J.Skowronek,AdamJerzyCzartoryskiś,
s.338–357.
~56~
