Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
P.Kotler,zwanyczęstomarketingowym"guru”podkreśliłzkolei,żemar-
ketingtonietylkookreślonakoncepcjazarządzaniaalerównieżbardzoistot-
nyprocesspołeczny.Wedługniegomarketingjestprocesemspołecznym
izarządczym,dziękiktóremukonkretneosobyigrupyotrzymująto,czego
potrzebująipragnąosiągnąćprzeztworzenie,oferowanieiwymianęposiada-
jącychwartośćproduktów.
Marketingpowstałjakoodpowiedźnaproblemyzesprzedażą.Kiedytakie
mogłysięonepojawić?Odpowiedźjeststosunkowoprosta.Byłotodopieropo
wynalezieniumaszynyparowej,aniecopóźniejelektryczności.Tedwaepo-
kowewynalazkiumożliwiłyumasowienieprodukcji.Wcześniej,wczasach
produkcjimanufakturowej,toraczejklientczekałnaproduktniżodwrotnie.
DopierowdrugiejpołowieXIXwiekuprodukcjastałasięmasowa,atozkolei
spowodowało,iżzczasemzaczętomiećproblemyzesprzedażą.Stądteżpew-
nezalążkikoncepcjimarketingowychmożnabyłozauważyćjużwkońcówce
wiekuXIX.Byłytodziałaniawybitniefragmentaryczne,któredziśniezostały-
byuznanezagodneuwagi,jednakwówczasbyłyczymśnowymistałysię
podwalinąpóźniejszychcałościowychkoncepcjimarketingowych.Rozwój
marketingunajwcześniejrozpocząłsięwnajwyżejrozwiniętychwówczas
państwachświata,awięcwStanachZjednoczonychiwWielkiejBrytanii,
adopierowkolejnychlatachczynawetdziesięcioleciachstałsięudziałem
innychkrajów.
Nowoczesnekoncepcjemarketingowerozwinęłysiędopierowdrugiej
połowiewiekuXX.Dlaczegotakpóźno?Otóżdlatego,żewpierwszejpołowie
poprzedniegostuleciamiałymiejscetrzyistotnewydarzenia,którenietylko
zahamowałyrozwójkoncepcjimarketingowych,alewręczstałysięistotnymi
barieramiwrozwojurynku.Myślimyoczywiścieoobuwojnachświatowych
iowielkimkryzysielat1929–33.Zarównowczasiepierwszej,jakidrugiej
wojnyświatowejgospodarkiwszystkichpaństwwtekonfliktyzaangażowa-
nych,awięcwszystkichliczącychsiępaństwświatazostałyprzestawionena
gospodarkęwojennązogromnymiograniczeniamiswobódrynkowych,
ogromnąroląorganówpaństwowychireglamentacjąwielupodstawowych
produktówkonsumpcyjnych.Poważnąrolęodegrałrównieżwielkikryzyslat
1929–33,aprzedewszystkimzjawiskamutowarzyszące,którewywarły
znacznywpływnapostawydecydentówgospodarczych.Wówczastobowiem
popularnośćzdobyłpoglądokoniecznościinterwencjonizmupaństwowego.
Byłtowpewnymsensiepowrótdoźródeł,gdyżtradycjaingerowaniaorga-
