Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KazimierzKelles-Krauz.Orelacjimiędzypraktykąaideą...
11
okresieKelles-KrauzprzeniósłsiędoWiednia,gdziepodjąłstudiaprawnicze.
Pozastudiowaniemiwykładaniempolskimarksistazajmowałsięrównieżpisa-
niempracnaukowych-jużnapoczątkuXXwiekuopublikowałwieleartykułów
wtakichpismachjakDAnnalesdel’InstitutInternationaldeSociologie”,DNeue
Zeit”,atakżewDPrawdzie”iDPrzeglądzieFilozoficznym”.Wroku1904,rok
przedśmiercią,wziąłudziałwotwarciuWyższychKursówWakacyjnychwZa-
kopanem,letniejuczelniinspirowanejCollégeLibredesSciencesSocialesoraz
UniversitéNouvelle.Kelles-Krauzprowadziłwykładynatematnowoczesnego
ruchuspołecznegojakonowegoOdrodzenia.Dogronawykładowcówtejuczel-
ninależałtakżeStanisławIgnacyWitkiewicz.
KazimierzKelles-Krauzbyłjednymznajaktywniejszychczłonkówpary-
skiegoZZSP
,ajegointerpretacjamarksizmuwkrótcezyskałasilnyryspatrio-
tyczny.ZgodnośćkoncepcjiKelles-KrauzazdążeniamiPPSdoustanowienia
niepodległościPolskispowodowała,że-mimozadeklarowanegoświatopoglą-
dumarksistowskiego-uważanybyłzajednegoznajważniejszychintelektu-
alistówwpartii.Zaproponowaneprzezniegoujęciemarksizmugodziłonar-
racjęocharakterzenarodowymzpotrzebamiklasyrobotniczej:Dświadomość
narodowastanowinieodłącznyelementświadomościpolitycznejrobotnika”,
aDsocjaliści,którymbrakujewłasnejpolitykizagranicznej,wdecydujących
momentachodniosąsiędopatriotycznychformuł”-pisałSnyderopoglądach
Kelles-Krauza9.IchautorprzedstawiłjejakorezolucjęPPSnakongresieIIMię-
dzynarodówkiw1896roku.StałysięzarzewiemgłębokiegokonfliktuzRóżą
Luksemburg.Zdaniemczołowejzwolenniczkiponadnarodowegomarksizmu,
wobliczuprawdziwegocelurewolucjiklasyrobotniczejdążenianarodowesą
pozbawioneracji.Kelles-Krauz,przeciwnie,jakowyznawcametodymałych
kroków-wtymustanowieniademokratycznegopaństwanarodowego-uwa-
żał,żeświadomośćklasowamaszansęwzrosnąćtylkowramachetapowej
zmiany.Cowięcej,zgodniezjegoprawemretrospekcjiprzewrotowejgwał-
townarewolucjamiałapożeraćprzedewszystkimwłasnedzieci,niekoniecz-
niewprowadzającpożądanązmianę.
MimofundamentalnegosporuzRóżąLuksemburg,przerwanegoprzez
śmierćKelles-Krauza,pepeesowskiegomarksistę-patriotęzpiewczyniąmię-
dzynarodowejrewolucjizSocjaldemokracjiKrólestwaPolskiegołączyłaobawa,
żewramachpartykularnychdążeńniepodległościowychokreślonychnarodów
drobnomieszczaństwo-zawieszonepomiędzyproletariatemakapitalistami
-wypaczyogólneideeklasyrobotniczej.Jednak,oileLuksemburguznawała
dążeniapatriotycznezaprzeszkodęstojącąnadrodzedosocjalizmu,otyleKel-
les-Krauzuważałjezaniezbędnyetapwramachtego,cookreślałjakomożliwe
wklasowejrzeczywistości,używającterminuDklasowyposybilizm”.Argumenty
przedstawianeprzezprelegentówIIMiędzynarodówki,którepoprzezinterna-
9T
.Snyder,Nacjonalizm,marksizminowoczesnaEuropaŚrodkowa.BiografiaKazimierzaKelles-
-Krauza(1872-1905),op.cit.,s.171inastępne.
