Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HelenaChmielewska-Szlajfer
KazimierzKelles-Krauz
Orelacjimiędzypraktykąaideą
izmianiedziejowejbezcelu
Wstęp
KazimierzKelles-Krausbyłnietuzinkowąpostaciąpolskiejscenypolitycznej
końcaXIXwieku.Marksistaipatriota,naukowiecipolityk,zwolennikniepodle-
głościPolskiorazideisocjalizmu,autorkoncepcji,któragodziłapotrzebynaro-
duzmiędzynarodowymsocjalizmem.Jegoprace,choćzduchamarksistowskie,
łączyływątkipochodzącezteoriiniemieckichidealistów,francuskiegopozy-
tywizmu,atakżewspółczesnejmusocjologii-Dpsychologiispołecznej”,two-
rzącejmostymiędzybadaniemzachowańpojedynczychjednostekidziałaniem
systemówspołecznych.NajbardziejoryginalnewmyśliKelles-Krauzawydaje
sięto,żewanaliziespołeczeństwakonsekwentniewychodziłpozadogmaty
marksizmu,czerpiącinterpretacjęzinnychszkółmyśli.Wjegopracachbez
trudumożnaodnaleźćoryginalnerozważanianatematpowiązańmaterializmu
ekonomicznegozkoncepcjamiGiambattistyVica,Auguste’aComte’a,Jeana-
-Jacques’aRousseau,niemówiącoImmanueluKancieczyGeorguWilhelmie
FriedrichuHeglu.NiewątpliwiezaszczytoweosiągnięcieKelles-Krauzamoże-
myuznaćprawookreślającerolęprzeszłościwformowaniunowychideispo-
łecznych.Intuicjasocjologicznakierowałagotakżewstronęinnychtematów
-kreowaniawyobraźninarodowejdlaodgórnieprzyjętychcelów,konstrukcji
tradycjiwimiępotrzebteraźniejszości,kwestiinormyiodchyleniaodniejwpo-
rządkuspołecznym-któredoczekałysięrozwinięciawsocjologiidopierowiele
lat,czasemnawetdekad,później.
ChoćwokresiepowojennymLeszekKołakowskipisałonimjakooDnajwy-
bitniejszymteoretykuiideologugłównegonurtupolskiegoruchusocjalistycz-
nego”1iodosobnionympiewcyfilozoficznegomarksizmu,wówczesnejPolsce,
Kelles-Krauz,niedługopośmierci,zostałwzaskakującymstopniuzapomnia-
ny.ZkoleiTimothySnyderwobszernejbiografiiKelles-Krauzaopisujegojako
1L.Kołakowski,Głównenurtymarksizmu,t.2:Rozwój,Warszawa2009,WydawnictwoNa-
ukowePWN,s.221.
