Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HeLMUTHPLeSSNeR:BLiSKOŚĆiDYSTANS…
19
psychofizycznejprzedstawionąprzezSchelerawIstocieifor-
machsympatii.
Poniższycytatniepozostawiawątpliwości,costanowi
podstawęipunktwyjściaPlessnerowskichanaliz:nTeoria
naukhumanistycznychpotrzebujefilozofiinatury,tzn.nie
empiryczniezawężonegooglądumaterialnego[körperlichen]
świata,zktóregotworzysięduchowo-ludzkiświat,odktórego
zależy,zktórymwspółpracuje,naktóryoddziałuje”12.
Przedstawienierezultatówtejanalizy-zaprezentowane
wpracyWarstwybytuorganicznegoaczłowiek13z1928roku-
poprzedzonezostałyJednościązmysłów14z1923roku,wktórej
Plessnerrozwijaswoistysystemzgodnościpomiędzyzmysło-
wościąiduchowością.Tematemtychanalizymabyćnuzmy-
słowienieduchaiuduchowieniezmysłów”(znaneczytelni-
kowipismSchelerawpostacideifkacjiczłowiekaisublimacji
pędużycia).Plessnerowskajednośćzmysłówmabyćjednością
dwóchbiegunów-cielesno-zmysłowegoorazduchowego.
Tutajdotykamydrugiejróżnicy,polegającejnaodmien-
nymrozumieniudoświadczeniazmysłowego,którejestdla
Plessneraproduktemewolucji,dziękiktóremuorganizmijego
otoczenietworząnierozerwalnąjedność.Tajednośćjestwyni-
kiemdostosowaniasięorganizmudośrodowiskaimacharak-
terdynamiczny.Plessneruduchawiazmysłowość,nadającjej
intencjonalnywymiar.Starasięwtensposóbobyćbezzmysłu
wewnętrznego.Scheler,wychodzącodróżnychformczucia,
pokazał,żeintencjonalnośćdanajestwyższymorganizmom
12Tamże,s.63.
13H.Plessner,DieStufendesOrganischenundderMensch.Einleitungin
diephilosophischeAnthropologie,Berlin1975.
14H.Plessner,DieEinheitderSinne.GrundlinieneinerÄsthesiologiedes
Geistes,Bonn1923.
