Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
Meandryprawakarnegoikryminalistyki
złąwoląiprzyczyniającegosiędośmierciinnejosoby(np.zakupbiletulotniczego
dlastryjaprzezbratankaliczącego—trafnie,jaksięnastępnieokazało—naśmierć
spadkodawcywkatastrofiesamolotu;albo:podjęcieprzezmężaobcowaniapłcio-
wegozżoną,dlaktórejciąża—wedługustaleńlekarskich—stanowiłazagrożenie
życia,wceludoprowadzeniadośmierciżonywpołoguitp.).Przytaczaneodlat
tegorodzajuprzykładyskłaniałyposzczególnychautorówdoposzukiwaniaprzed-
miotowychkryteriówocenyopisanychzachowań,którepozwoliłybywykluczyć
realizacjęznamiondokonanegozabójstwa,pomimostwierdzeniawolispowodo-
waniaśmierciczłowieka.Stanowisko,iżdoustaleniasprawstwaskutkuwystar-
czystwierdzenienaturalistyczniepojmowanegozwiązkuprzyczynowego,zwłasz-
czabadanegoprzypomocytestuconditiosinequanon,anastępnieograniczenie
odpowiedzialnościzaspowodowaniezabronionegonastępstwaprzyoceniewiny
albo—jakpodnoszononiekiedy—wwynikuuchyleniabezprawności,okazało
siębowiemcałkowicieniesatysfakcjonujące.Przyzachowaniachpodejmowanych
wzłymzamiarzeodwoływaniesiędokryteriówsubiektywnych,wposzukiwaniu
ograniczeniaodpowiedzialnościzaskutekzpowodubrakuświadomościiwoli
sprawcy,wydajesięszczególniemałoużyteczne.Istotneargumentyprzemawiają
równieżprzeciwkouznawaniupowszechnieaprobowanychspołecznie,zwykłych,
ncodziennych”czynnościzazachowaniawypełniająceznamionaczynówzabronio-
nych.Kwalifikacjętakątrudnoaprobowaćnawet,gdynastępniezachowaniateoce-
niasięjakojednakniebezprawne(legalnewtórnie),uzasadniającniecopokrętnie,
iżpodejmowanebyływszczególnychwarunkach,wspecyficznychokolicznościach
wyłączającychnwyjątkowo”bezprawność(np.wramachusprawiedliwiającego
kontratypuryzykazwykłego).
3.
JakpodkreślaC.Roxin,nklasyczny”niemieckisystemprawakarnegozprzełomu
XIXiXXwieku,opierałustawowąistotęczynunapojęciukauzalności14.Wpolskim
orzecznictwietensposóbprzypisywaniasprawstwaczynuzabronionegostosowany
byłprzezwielelat,przezcałyokresXXwieku.Szerokoprzyjmowano,iżwprawie
karnymzagadnieniezwiązkuczynuzeskutkiemrozwiązujesięwoparciuozasa-
dęnieograniczonegozwiązkuprzyczynowego,złagodzonąjedyniewymaganiem
winy15.Jeżelizatemwustawiekarnejdyspozycjęprzepisukarnegoograniczono
dookreśleniazabronionegoskutku(chodziotzw.nproste”
,nczyste”przestępstwa
skutkowe),to—wmyślprzyjętychzałożeń—zespółznamionprzestępstwawypeł-
niałkażdyczyn,któryzgodniezustaleniamiteoriiekwiwalencjistanowiłwarunek
14
C.Roxin,Problematykaobiektywnegoprzypisania[w:]T.Kaczmarek(red.),Teore-
tyczneproblemyodpowiedzialnościkarnejwpolskimorazniemieckimprawiekarnym,Wro-
cław1990,s.5.
15
Por.wyrokSąduNajwyższegoz16stycznia1959r.(IK654/58),nOrzecznictwo
SądówPolskichiKomisjiArbitrażowych”(OSPiKA)1960,nr6(por.takżeglosęW
.Woltera
dotegoorzeczenia—tamże,s.366-368).
