Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
237
Badaniaprzesiewowe
idowodowe
GrzegorzBuszewicz
Toksykologicznebadaniaprzesiewowewykonywanesąwceluuzyskaniainformacjioobecnościjednegoksenobio-
tykulubwiększejliczbyksenobiotykówwwielupróbkachmateriałubiologicznegowkrótkimczasieorazprzyniskim
jednostkowymkoszcieanalizy.
Wmedycyniesądowejbadaniaprzesiewowemają
zastosowanieprzedewszystkimprzyocenie:
•
zachowaniaabstynencjiodalkoholu(patrz
306
)
lubśrodkówodurzających-np.wterapiiuzależnień,
wkontroliwięźniówbędącychnazwolnieniuwarun-
kowym,wśródkierowców,maszynistów,operatorów
skomplikowanychurządzeńorazosóbdecydujących
obezpieczeństwie(dróżników,kontrolerówruchu
lotniczegoitp.);
•
narażeniawieluludziizwierzątnaróżnezwiązki
toksyczne.
Celemtoksykologicznychbadańprzesiewowychjestza-
wężenieliczebnościpróbbadanych(np.grupybadanych
osób)jedyniedoprzypadkówwystępowaniaintoksykacji.
Dobadańprzesiewowychszczególnienadająsięróżnego
rodzajutechnikiimmunochemiczne,któreopierająsię
nareakcjiprzeciwciałazantygenem(haptenem):
•
radioimmunologiczne,RIA(radioimmunoassay)-wy-
korzystująceprzeciwciałaznakowanepromieniotwór-
czymiizotopamioznaczanegozwiązku;poszukiwana
substancjakompetycyjniewypiera(uwalnia)zkom-
pleksuantygen-przeciwciałosubstancjęznakowaną
izotopem,któranastępnieprzechodzidofrakcjiwol-
nej,zwiększającjejaktywnośćpromieniotwórczą,co
możnazmierzyćzapomocąodpowiedniegodetektora;
•
immunoenzymatyczne,EIA(enzymeimmunoassay),
immunoenzymosorpcyjna,ELISA(enzyme-linkedim-
munosorbentassay)orazEMIT(enzymemultiplied
immunoassaytechnique)-wktórychprzeciwciałojest
połączonewjedenkomplekszposzukiwanąsubstan-
cjąsprzężonązenzymem;oznaczanawolnasubstancja
uwalniazkompleksudofrakcjiwolnejantygenzna-
kowanyenzymem,ajegoaktywność,proporcjonalną
doilościksenobiotyku,możnazmierzyćużywając
odpowiedniegosubstratu;
•
immunofluorescencyjnewświetlespolaryzowa-
nym,FPIA(fluorescencepolarizationimmunoassay)-
wktórejprzeciwciałojestwkompleksiezantygenem
(poszukiwanymzwiązkiem),sprzężonymzbarwni-
kiemfluorescencyjnym,np.fluoresceiną;poszukiwana
wolnasubstancjakompetycyjnieuwalniazkompleksu
znakowanyfluoresceinąantygen,ajegoilośćwefrakcji
wolnejjestproporcjonalnadostężeniaksenobiotyku,
comożnazmierzyćpośredniopoprzezpomiarenergii
światławzbudzonego.
Komercyjniedostępnesąlicznegotowetegorodzaju
testydobadaniamoczuorazśliny(ryc.237-1),niektóre
niewymagająużyciaspecjalistycznejaparatury(czytni-
ków,spektrofotometrówlubczytnikówwielodetektoro-
wych).Pozwalatonaprzeprowadzenielicznychbadań
28
