Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
001
243
Pośmiertnaredystrybucja
ksenobiotykówibiomarkerów
GrzegorzBuszewicz
WrazześmierciąustająprocesytoksokinetyczneADME:
absorpcja,dystrybucja,metabolizmieliminacja.Jednak
niezawszewynikitoksykologicznychbadańpośmiert-
nychwpełniodzwierciedlająrozłożenieksenobiotyku
worganizmiewchwiliśmierci.Pośmiertnaredystrybu-
cja,PMR(post-mortemredistribution),ksenobiotyków
orazichmetabolitówjestzjawiskiemdobrzeznanym
medykomitoksykologomsądowym,np.przyoceniesta-
nutrzeźwościwchwiliśmiercinapodstawiewyników
badańpróbekkrwi.Opisanozjawiskoprzenikanianie-
zresorbowanegoetanoluzprzewodupokarmowegodo
krwijamserca,dlategodobezspornejocenystanutrzeź-
wościwchwiliśmiercikoniecznejestrównoczesneza-
bezpieczeniekrwiobwodowejorazciałaszklistegooka
(patrz
244
i
261
-
264
).Wtymsamymmechanizmiemoże
dojśćdodyfuzjizeświatłaprzewodupokarmowegodo
najbliższychtkanekinarządówkażdejdrobnocząsteczko-
wej,dobrzerozpuszczalnejwwodzietruciznyowzględ-
nieniskimpowinowactwiedobiałek(np.barbiturany,
trójcyklicznelekiprzeciwdepresyjne).
Redystrybucjiznaczyńkrwionośnychpodlegawiele
ksenobiotyków,nietylkoetanol,któryjesthydrofilowy
iłatwoprzenikaprzezbłonybiologiczne.Uwzględnienie
lubpominięcietegozjawiskamożeistotniewpłynąćna
prawidłowąinterpretacjęstężenialekulubzwiązkutok-
sycznegowekrwipobranejzezwłok.Jednakwprzypad-
kuwielusubstancji(leków,narkotyków)zjawiskoPMR
niejestdokońcarozpoznanepodwzględemdynamiki
zmianwposzczególnychkompartmentach(narządach,
tkankachczyczęściachciała).
Dyfuzjawobrębietejsamejtkankilubzjednejtkankido
drugiejksenobiotykówdobrzerozpuszczalnychwlipidach
lubznajdującychsięwwysokichstężeniachwtkankach
wstosunkudokrwizachodzipośmiertniewwynikuusta-
niawewnątrzkomórkowychfizjologicznychprocesów
przeciwstawiającychsiędyfuzjiorazwskutekpękania
błonkomórkowych.
MechanizmypowodującePMRsązłożone.Pośmier-
ciustająprocesyzależneoddostarczanejenergii,które
przeciwdziałajądyfuzjiwieluzwiązkówchemicznych.
Wzależnościodrodzajuksenobiotykumożewystą-
pićwzrostlubobniżeniejegostężeniawekrwi.Wzrost
stężeniaobserwowanyjestdlaleków,którezażyciowo
łatwowiążąsięztkankamiotaczającyminaczyniakrwio-
nośne,apośmierciszybkosięznichuwalniajądokrwi
(trójcykliczneantydepresanty,lekiprzeciwmalaryczne,
digoksyna-wekrwizjamserca).Przyjmujesię,żeleki
odużejobjętościdystrybucji-Vd(np.fenotiazyny),ule-
gająredystrybucjidokrwizpowoduichrozmieszczenia
główniewtkankach,przyczymzawartośćprogowądla
występowaniaPMRprzyjmujesięVdok.3-4l/kg.Prze-
ciwstawnąprzyczynąwystępowaniaPMRmożebyćwy-
sokiestężenielekuwkompartmenciecentralnym(osoczu
oraztkankachinarządachdobrzeukrwionych:wątrobie,
płucach,nerce,mózgu,sercu,gruczołachwydzielaniawe-
wnętrznego)wstosunkudokompartmentuobwodowego
(tkankowego).
Lekipodlegającezażyciowemugromadzeniuwróż-
nychkompartmentachwykazująpotencjałdoredystrybu-
cjipośmierciwkierunkuzgodnymzmalejącymgradien-
temstężenia(ryc.243-1).Substancjehydrofilowełatwo
penetrującebłonybiologicznemogąprzemieszczaćsię
wrazzwodą,np.znaczyńdootaczającychtkanek,nato-
miastlotnemogąulecdyfuzjiprzezskórę.Wzroststężenia
71
