Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
RozdziałI
zpolitycznymprzeznaczeniemPortugalii.NarracjabudowanawXVIiXVIIw.
wokółtejlegendywynosiłaPortugalięnaszczytchrześcijaństwa,stanowiącteolo-
giczneuzasadnieniejejkolonialnegoprojektuekspansjonistycznego(AlexLombello
Amaral2017:666).Silnymitrwałymwsparciemorazrozwinięciemtegohisto-
rycznegomitubyłsebastianizmktóryprzekładałmillenarystyczneargumentyna
imperialnyjęzykpolitycznyiktóry,jaktwierdziEduardoFranco,jestnkluczem
hermeneutycznym”dozrozumieniahistoriiPortugalii(Franco2010:157).Byłon
wistociesilnymitrwałymnurtemmyślipolitycznejispołecznejorazreligijnej
wiary,promieniującymswoimiwpływaminainneobszaryportugalskiejkultury,
anawet,jaksądzęniektórzy,stanowiącymmatrycęportugalskiejmentalności
(Quadros1982:13).Wtejperspektywieinneodmianyportugalskiegomesjanizmu
miałybysięwywodzićwłaśniezsebastianizmu-bądźodniegobezpośredniolub
pośredniozależeć.
Swąnazwęsebastianizmbierzeodimieniabohateralegendy,którapowstałapo
śmiercikrólaSebastiana(1554-1578)podAlcácerQuibir(AlcacerKibir;Ksar-el-
-KebirwpobliżuTangeru)w1578r.wbitwiezwojskamisułtanaMaroka.Sebastian
odziedziczyłportugalskitronposwymzmarłymdziadkuJanieIIIPobożnym,gdy
miał3lata,rządyzaśobjął,mająclat14.ByłjedynymkandydatemzdynastiiAviz
doportugalskiegotronugwarantującymzachowanieprzezPortugalięautonomii.
ObjęciewładzykrólewskiejprzezinnegonastępcęspokrewnionegozJoãoIIIpo-
wodowałobywchłonięciekrajuprzezHiszpanię,ponieważwszyscyjegokrewni
spokrewnienibylizesprawującąwładzęwHiszpaniidynastiąHabsburgów.Wtej
sytuacjinadzwyczajważnabyłakwestiazapewnieniaprzezwładcęciągłościdynastii
Aviz,którejbyłonostatnimprzedstawicielem.Jednak,jakpodająnieprzychylne
królowiSebastianowiźródła,byłonczłowiekiemsłabegozdrowiaiumysłu,za-
równozaniedbywałważnąkwestięmałżeństwaiojcostwa,jakimałoobchodziło
gorządzeniekrajem.Oddawałsięnatomiastmarzeniomopodbojachszerzących
wiaręchrześcijańską,nacoprzeznaczałogromnepieniądze(niekiedypożyczone),
przez10latrujnująctymsamymgospodarkękraju.Zrealizowałswojemarzenie,
wyprawiającsiędwukrotnie(w1574i1578r.)doMaroka,bytamwalczyćzmuzuł-
manami.Jegodrugawyprawanaczeleźlewyposażonejinieudolniedowodzonej
przezeńsiedemnastotysięcznejarmii,którastarłasięzliczącątrzydzieścitysięcy
żołnierzyarmiąprzeciwnika,zakończyłasiękatastrofą.Królzginąłwbitwiepod
Alcácer-Quibir,takjakijegoprzeciwnicy-sułtanMarokaAbdal-Málikorazjego
kuzynirywal,Muhammadal-Mutawakkil.
Istotnymczynnikiemdlaukształtowaniasięsebastianizmujakonurtume-
sjanistycznegobyłaszerokorozpowszechnionawieśćoniejasnychlosachkróla
wbitwiepodAlcácer-Quibir:
bardzomałoludziwidziałonapolubitwyciałopokonanego,ajeszczemniej
mogłozcałąpewnościąjezidentyfikować.Wszystkimklęskamłodego
