Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-CzasyEriugeny
15
odwołaniedoteoriipoczwórnegosensutekstubiblijnego,sformułowanej
przezKasjana(Rozmowy14,8),aobejmującegosenshistorycznyiducho-
wy,któryobejmujeinterpretacjętropologiczną,alegorycznąianagogicz-
27.Podstawętejegzegezystanowiłaegzegezaliteralna,zwłaszczaprzy
odczytywaniuPsalmów.
Iroszkoccyuczenistaralisiębowiemzachowaćegzegetycznątrady-
cjęOjcówKościoła:wVIIstuleciupowstałostreszczenieGrzegorzowe-
goKomentarzadoKsięgiHioba(MoraliainIob)autorstwaLaidcenna
zClonfert-Mulloe,aSeduliuszSzkotwIXwiekuprzygotowałflorilegia
tekstówbiblijnych:jednozListówśw.Pawła,drugie-zEwangeliiśw.Ma-
teusza.Opróczwspomnianychautorów,św.GrzegorzaWielkiegoiKasja-
na,znaczącywpływnatradycjęiroszkockiejegzegezymieliśw.Hieronim,
św.Augustyn,aleiPelagiusz28.
SzczególnyokresrozwojunaukiwIrlandiiprzypadłnaokresobejmu-
jącydrugąpołowęwiekuVI,dowiekuVIII,gdynastudiaprzybywalitam
uczenizKontynentu29.Niewątpliwiepodstawęstanowiłystudiabiblijne,ale
studiowanotamtakżeEtymologiaeIzydorazSewilliobokjegoDenatura
rerum,awiedzęonaturzewzbogacanoHistoriąnaturalnąPliniusza;czy-
tanotakżeSaturnaliaMakrobiusza,alerównieżMarcjanaKapellę,którego
dziełostaniesięnpodręcznikiem”wdobiekarolińskiegorenesansu30.Wiel-
kiminieobecnymiwiroszkockichszkołachKasjodoriBoecjusz,azatem
EriugenazaznajomiłsięzpismamiBoecjuszajużnadworzekarolińskim31.
MichaelHerrenzwracauwagęnapewieninteresującyfakt:zwykleoce-
niasięrozwójnauczaniawIrlandiipowkładzie,jakiIroszkociwnieślina
KontynenciedozachowaniairozwojunaukiwwiekuIX32.Nienależyjed-
nakodczytywaćtegojakoformydokładnegonprzeniesienia”(translatio)
Por.tamże,s.43;CommentariusinLucam,II,24,w:ScriptoresHiberniaeMinores,
108C,wyd.J.F.Kelly,Turnhout1973,s.18:Plerumquecolumbadiuinarumscripturarum
figuramtenet,quandodicitur:Pennaecolumbaedeargentataeusqueauri.Quidargenti
colornisieloquentiamdiuinaehistoriaesignificat?Perauriautemformamsensumtripli-
cemspiritalem,idest,tropologiam,anagogen,allegoriam.
Por.M.Herren,BiblicalandChurchFathersScholarship,s.40;J.Strzelczyk,
Iroszkoci,s.235.
Por.M.Herren,ClassicalandSecularLearningamongtheIrishbeforetheCarolin-
gianRenaissance,nFlorilegium”3/1981,s.121-122.
30Por.tamże,s.131;D.Moran,ThePhilosophyofJohnScottus,s.5-7.
31Por.M.Herren,ClassicalandSecularLearning,s.132.
32Por.tamże,s.119.