Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
CZĘŚĆPIERWSZA:Człowiekwświecie
onkonfrontowanyijakimipotrzebamikierujesięodnoszącysię
doniegoczłowiek.Możnabyrzec,żeobliczeświatazmieniasię
wzależnościodtego,jakzmieniasięsamczłowiek.
MożnapróbowaćzestawićteodniesieniaczłowiekaJaspersa
doświatazeznanymitypamiżyciawyróżnionymiprzezKier-
kegaarda.Wtedyistnienieempiryczne,przenikniętewoląży-
ciaioczekująceodświatazaspokojeniaswychempirycznych
potrzeb,odpowiadałobyKierkegaardaestetycznemustadium
ludzkiegożycia,wktórymdecydującąrolęodgrywajączynniki
naturalne,biologiczne,zmysłowość;życiewedługzasadświa-
domościwogóleodpowiadałoby,wprzybliżeniu,etycznemu
stadiumżyciapodporządkowanemuogólnymprawominor-
mommoralnym,powszechnymprawdomdostępnymintelek-
towi;natomiastegzystencjęposzukującątranscendencjimożna
byprzyrównać(mającjednaknawzględzieróżnicępomiędzy
transcendencjąwujęciuJaspersaiBogiemosobowymKierkega-
arda)do„rycerzawiary”zestadiumreligijnego,wktórymczło-
wieknawiązujebezpośrednistosunekzBogiemniepojętymdla
rozumuaniteżniepodlegającymżadnyminnymludzkimoce-
nomimiarom.PodobniejakuKierkegaarda,takiuJaspersa
wzależnościodtego,którasferaludzkiegoistnieniabierzegórę
wstosunkuczłowiekadoświata,takisposóbżyciaonprezen-
tuje:nastawionynadoznaniazmysłowo-biologiczne,realizujący
zasadyracjonalneimoralneczyegzystencjalny.Ipodobniejak
uKierkegaarda,takiuJaspersatylkotenostatnijestprawdziwy
iautentyczny,botylkownimdochodzidogłosuwolnośćjed-
nostki.Alenatympodobieństwasiękończą,bozarazemwłaśnie
stosunekdoświatawtymnajwyższymtypieżyciajestzdecydo-
wanieodmienniepojmowanyprzezobutychmyślicieliiwre-
zultacieróżniichzasadniczotakżewswychkonsekwencjach.
DlaKierkegaardabowiemwświecieempirycznymniemożliwe
jestżycieprawdziweidopieroodwróceniesięodświatastwarza
szansęnaurzeczywistnieniesięczłowiekawbezpośrednimsto-
sunkudoBoga.DlaJaspersanatomiastprzeciwnie,światjest
jedynymiwłaściwymmiejscemurzeczywistnieniaegzystencji,
