Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI:Człowiekjako„bytwsytuacjach”
gdyżbezjegokoniecznychprawidłowościniemajejwolności.
ZtegowłaśnieprzekonaniaJaspersawynikaodczucieblisko-
ściświata,botylkownimidziękiniemumożeonbyćczło-
wiekiemprawdziwym.Natomiastzakwestionowanieznaczenia
światadlaprawdziwegożyciazbliżazkoleiKierkegaardaraczej
domyślicielimistyczno-religijnych,którzy–takjaknaprzykład
Plotynczyśw.Augustyn–celludzkiegożyciaijegospełnienie
upatrywaliwpowrociedojedności,dokonującymsięwprawdzie
naróżnychdrogach,którejednakwszystkiewychodziły„od”
świataijegonegacjiiżądaływyrzeczeniasiętego,coświatowe.
PodtymwzględemJaspersakoncepcjasytuujesiępoprzeciw-
nejstroniemistycznychfilozofii,gdyżjegoczłowiekrealizujesię
zawsze„w”świecie,choć,conależynarazietylkowstępnieza-
znaczyć,wtakszczególnysposób,żeprzesuwatoczłowiekana
„granicꔜwiata.
TudotykamyważnegopunktumyśleniaJaspersa.Światdla
człowiekajestjedynymiwłaściwymmiejscemjegorealizacji,
ale,paradoksalnie,tylkowówczas,gdystajesięźródłemgłębo-
kiegopoczuciazawodnościiniewystarczalnościdlaczłowieka.
Owopoczucieobjawiasięjako„niezadowolenie”(Unbefrie-
digtheit).Termintenbędzienierazpojawiaćsięwniniejszym
opracowaniu,tupodkreślimyprzedewszystkimto,żetegonie-
zadowolenianienależypojmowaćjakostanuemocjonalnego,
wynikającegozniezaspokojeniajakiejśpotrzebynaszegoistnie-
niaempirycznego,czytonaturybiologicznej,czypsychicznej.
WujęciuJaspersa„niezadowolenie”jestściślezwiązanezesfe-
rąludzkiejegzystencji,wypływawprostzmożliwejegzystencji.
Ogarniaonoczłowiekawówczas,gdypragnącwświecieujrzeć
Bytdoskonały,pełnięBytu,ichcącopanowaćgonadrodzewie-
dzy,ostatecznieuporządkowaćiwytyczaćwnimogólnecele,
doznajeklęski.Wtedyzarazemstajesięonoźródłempewnej
wiedzy:„zniezadowoleniawyrastaświadomość,żetencały
światmimoswejogólnościiważnościniejestcałymBytem”22.
22Tamże,s.6-7
.
29
