Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.1.Założenia,aparatpojęciowyimetodologiabadańzperspektywylingwistycznej
(7)Ciężarobowiązków,którenanimspoczywały,spowodował,żesię
załamał.
(8)Zrobiłtozezłości.Złośćnimpowodowała.
Wśródinnychfunkcjisprawowanychprzezmetaforęontologiczną,obok
podstawowegoodniesienia,czyliumożliwieniatworzeniawyrażeńrefe-
rencyjnychdlapojęćabstrakcyjnych,także:kwantyfikacja(np.ndużo
cierpliwości”),identyfikacjacech(np.nzdrowieemocjonalne”),ustalanie
celów(np.nżebyznaleźćprawdziweszczęście”)itd.
Jednąznajbardziejproduktywnychmetaforwnaszejkulturzejestmetafora
umysłubędącegomaszyną:
(9)UMYSŁTOMASZYNA(THEMINDISAMACHINE).
(10)UMYSŁTOKRUCHYPRZEDMIOT(THEMINDISABRITTLE
OBJECT).
(11)UMYSŁTORZECZ(THEMINDISANENTITY).
Postrzeganieumysłuwkategoriachmaszyny(9)prowadzidoobrazów,ta-
kichjak:nMójumysłlmózgnienajlepiejdziśpracujelfunkcjonuje”,nPrze-
praszam,wyłączyłemsięnachwilę”,nJakośmisiędziśmyśleniezacina”
lubnbrakmiparynamyślenieotym”.Pokrewnametaforaumysłujako
kruchegoprzedmiotuprzywołujesformułowaniatypu:nOnmabardzo
delikatneego”,nTo(doświadczenie)zupełniegorozbiło”inRozpadam
sięnakawałki”.
Metaforaontologiczna,podobniejakmetaforaprzestrzenno-orientacyjna,
możemiećzłożonąnaturę.Naprzykładistnienie,taksamojakrelacjagóra
-dół,możełączyćsięzmetaforąpojemnika(ang.containment-nzawie-
raniewewnątrz”).Napoziomiemetaforycznymschematpojemnikapo-
zwalakonceptualizowaćabstrakcyjnezjawiskajakonzawarte”wnaszym
doświadczeniu,comaswójwyrazwjęzykuużywanymwadekwatnych
kontekstach.Przykłademnatomożebyćsytuacja,gdypolewidzeniatrak-
towanejestjakonpojemnik”,coznajdujeswójwyrazwsformułowaniach,
47