Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GreckasztukadramaturgicznaVwiekup.n.e.ł
17
w.88FenicjanekEurypidesa(ScholiaveterainEuripidem,Phoenissae88,1-14)12.
Zawieraonobowiemuwagidramaturgiczne,wtymtakżekompozycyjne,kompa-
ratystyczneiobyczajowe.Lemmadotegoscholionbrzmi:
(sc.
)
(sc.
):]-osławna(latorośli)domu(Antygono).Dalejnastę-
pujekomentarzscholiasty,którynajpierwporuszakwestiękompozycjitejczęści
sztuki,stwierdzając:„Kompozycjadramatustajesiętutajbardzoefektowna.Sąto
bowiemrzeczyprzedstawionenascenieprzezJokastęiztegopowoduprzyciąga-
ją[uwagę]widowni”13.
Dlazrozumieniasensuscholionnależywtymmiejscuprzypomniećukład
początkowejczęścidramatu,któregoakcja-najogólniejrzeczujmując-obej-
mujewydarzeniarozgrywającesiępodczasprzybyciadoTebPolyneikesazwoj-
skamisiedmiuwodzów.Zarównokomentowaneprzezscholiastęsłowa(lemma),
jakiwypowiedźJokasty,naktórąsięonpowołuje,należądorozbudowanegopro-
logu,liczącego201wersów.
SztukęotwierawypowiedźJokasty,któraprzedstawianajważniejszewyda-
rzeniamitustanowiącegofabularnąwarstwętejtragedii.Jesttozabiegkoniecz-
ny,ponieważwersjaEurypidesaznaczącoodbiegaodwcześniejszychprzekazów
mitologicznychnatematroduLabdakidów.Istotnymnovumjestjużsamfakt,
żepodczaswyprawyPolyneikesanaTebyżyjejeszczeJokasta,którawygłasza
pierwszączęśćprologu.Oznaczato,iżjejsamobójstwoulegauEurypidesachro-
nologicznemuprzesunięciu,anastąpidopieropobratobójczejwalceiśmierci
obusynówEdypa.Zjejwypowiedzidowiadujemysięrównież,żenadalżyje
równieżEdyp.Inaczejniżuinnychtragików,nieodszedłonzTebnawygnanie
poodkryciuojcobójstwaikazirodztwa,wwynikuczegowykłułsobieoczy.Nadal
przebywawTebach,leczukrytyprzedświatemprzezsynów,PolyneikesaiEte-
oklesa,naktórychrzuciłklątwę,„żemiędzysiebiedompodzieląbronią”(Feni-
cjanki,w.6814).Kończącswojąwypowiedź,JokastamówioprzybyciuPolyneike-
sazwojskiemioswoichzamiarachpojednaniasynów„zanimzabrońchwycą”
(Fenicjanki,w.82).
Powygłoszeniuprologowejrhesis,Jokastaodchodzidopałacu,anascenie
pojawiająsięAntygonaiWychowawca.Następujewówczaskomentowanaprzez
12NatematscholiówdoEurypidesapisząm.in.:G.Malzan,DeScholiisEuripideis
quaeadresscaenicasetadhistrionesspectant,Rother,Darmastadt1908;K.Weissmann,
DiescenischenAnweisungenindenScholienzuAjschylos,Sophokles,EuripidesundAristo-
phanesundihreBedeutungfürdieBühnenkunde,Fr.Humann)scheBuchdruckerei(Jos.
Götling),Bamberg1896.
13PrzekładJ.Czerwińska.
14PrzekładJ.Łanowski,[w:]Eurypides,Tragedie,przeł.J.Łanowski,t.3,PIW,
Warszawa1980.DalszecytowaniaFenicjanekwprzekładziepolskimpodajęwedługtego
wydania.
